Die geestelike mens as BABA en KIND

INLEIDING: Net soos 'n mens groei van baba tot volwassene, so groei die geestelike mens (as nuutgeborene) ook van baba en kind tot jongmens, tot volwassene. Dit word oor die algemeen na verwys as "geestelike groei", alhoewel die begrip "geestelike groei" nie in die Bybel voorkom nie;  maar daar word in baie skrifte na hierdie "groei" verwys (1 Pet. 2:2; 1 Kor. 3:6,7; Matt. 13:30,39; Ef. 4:15;  1 Joh. 2; 1 Kor. 14:20; Hebr. 5:13 ens.). Die begrip baba word ook nie noodwendig gebruik om die begin van hierdie groeiproses aan te dui nie maar eerder die woorde "pasgebore kindertjies" (1 Pet. 2:2), of "klein kinders" (1 Kor. 3:1,2), of "wedergeborenes" (1 Pet. 1:23) (m.a.w., asof van voor af gebore). Net soos 'n baba deur water gebore word en lig (asem) nodig het om te kan lewe, net so vind die wedergeboorte plaas deur water  en Gees (het afwassing van sondes nodig, en nodig om die Heilige Gees te ontvang)(Joh. 3:5). 

Die begin vd "geestelike mens" se lewe word gekenmerk deur hierdie wedergeboorte. Deur water (reiniging - afwassing van sondes) en Gees word iemand gebore uit God - is dus dan asof gebore uit God se saad. (Joh. 1:13; 3:6) - en is dan dus "kinders van God" (m.a.w., is "uit Hom gebore").  

- Die Gees is ook soos asem vir die geestelike mens (asem waardeur hy LEWE, want niemand kan sonder asem lewe nie);  

- en is ook soos water  (water wat hom aan die lewe hou, want sonder water sal iemand doodgaan). Daarom, as iemand se sondes nie afgewas word nie en hy nie die Gees ontvang nie (wie terloops deur Jesus Christus gegee word - dus verwysend na die wat GLO in Jesus Christus), sal so iemand nie in die koninkryk van God ingaan nie (Joh. 3:3-6), want hierdie Koninkryk is belowe vir die "kinders vd Here" (die wat deel is van die Here se geslag - gebore uit Hom)(die wat dit ontvang deur geloof in Jesus Christus ("kinders vd geloof").

Maar natuurlik verwys hierdie wedergeboorte op die oomblik meerendeels na die innerlike mens (alhoewel die geestelike mens se uiterlike ook eendag vernuwe sal word). Die wedergeborene se innerlike kan dus gesien word soos 'n baba of 'n pasgebore kind wat ook eers met melk gevoed word, en later vaste kos ("kos" hier verwys na geestelike voedsel). Die wedergeborene se uiterlike mens sal ook vernuwe word wanneer Jesus Christus terugkom - dan sal Hy die wat in Hom gesterf het opwek uit die dood en vir hulle nuwe liggame gee ('n ander soort liggaam). Daarom sterf die uiterlike mens steeds, ja, maar die geestelike mens se innerlike word alreeds gesien asof dit doodgegaan en opgestaan het in 'n nuwe lewe! (Kol. 2:12,13; Rom. 6:4,5) - en hierdie mens, soos enige pasgeborene, groei van klein kindertjies tot kinders tot jongmense tot grootmense...(1 Joh. 2).  Hierdie beeldspraak waarin geestelike mense somtyds vgl word met pasgebore kindertjies of klein kinders of jongmanne of vaders of bv. "met melk voed" of  "voed met vaste kos" ens., word in heelwat skrifte gebruik van gelowiges om te wys waar hulle hul bevind op die pad van "geestelike groei".  Bv., net soos 'n baba melk nodig het en nog nie vaste kos kan verteer nie, net so is pas wedergeborenes.  Daar is bv. groot dele van die woord wat hulle nog nie goed sal verstaan nie en moet eers met basiese beginsels (melk) gevoed word. Elkeen van hierdie stadiums word ook gekenmerk deur sekere dinge, bv. "kinders" sukkel nog om te onderskei (is nog nie geoefen daarin nie) en het 'n grootmens se hulp nodig om besluite te neem omdat hulle nog nie alles verstaan nie - op dieselfde wyse sal "klein kinders in Christus" nog nie altyd kan onderskei nie en het leiding nodig. 

Dit is nie "ok" vir geestelike mense om net "kinders" te bly nie! Paulus het die gemeente van Korinthe sterk aangespreek oor die feit dat hulle net by die kinder-stadium bly, want dit het groot probleme in die kerk veroorsaak.  Sulke probleme kan iets wees soos "kinders" wat optree asof hulle vaders is maar nog dink en doen soos kinders;  of bv. wanneer die wat nog "kinders" is in Christus die gemeente ontstig deur onnodige vrae te vra wat liewer by die huise gevra moet word...ens.  Heb 5:12 - "Want hoewel julle vanweë die tyd leraars behoort te wees, het julle weer nodig dat ‘n mens julle die eerste beginsels van die woorde van God moet leer, en julle het weer behoefte aan melk en nie aan vaste spys nie". Toe Jesus gese het dat ons soos kindertjies moet wees, het Hy nie bedoel dat ons nooit moet groei nie!, maar verwys na hoe ons "soos" kinders NEDERIG moet wees (Matt. 18:1-4). Sommige wat tot die geloof kom ontbreek hierdie belangrike element van om nederig te wees soos 'n kind (met 'n leersame gees), en "volg" om verkeerde redes (bv., vir eie gewin of om gesien te word - soos Simon). Baiemaal sien ons hierdie verskynsel in die Christelike kerk van hoe kinders vd Here (wat nog eintlik "kinders" is in die geloof) op loop gaan met leermeesters en leringe wat hulle in die gehoor streel, en probeer slim klink, en is hoogmoedig i.p.v. nederig. Om hierdie rede is dit ongelukkig baiemaal so dat valse predikers die kerk betree deurdat "kinders" wat soos grootmense wil optree, hierdie leraars toelaat. Die kerk moet egter daarop let die wat nog "kinders" is in die geloof, nog nie die nodige onderskeiding kan maak nie en het ook nog nie die kennis nie. Pas wedergeborenes moet nederig wees (soos kinders behoort te wees!) sodat hulle kan groei tot "volmaakte" grootmense. Net soos 'n boom se vrug 'n beeld is van die boom se gesondheid, net so is die wedergeborene se "vrug" 'n beeld van sy geestelike gesondheid. Daar is hope voorbeelde in die samelewing van hoe dit wat mense kleintyd ervaar het of geleer het, hulle grootmens-lewe beinvloed.  As klein kinders in Christus nie nederig is met 'n leerbare gees nie, of ongehoorsaam is en nalaat om hulle aan hulle Leier Jesus Christus se woorde en opdragte te onderwerp, sal dit beslis hulle vrug beinvloed soos hulle geestelik opgroei. 

(1Co 3:1)  En ek, broeders, kon met julle nie spreek soos met geestelike mense nie, maar soos met vleeslike, soos met klein kinders in Christus.

(1Co 3:2)  Ek het julle met melk gevoed, nie met vaste spys nie, want julle was nog nie daartoe in staat nie, en julle is nou nog nie daartoe in staat nie,

(1Co 3:3)  omdat julle nog vleeslik is; want aangesien daar onder julle jaloersheid en twis en tweedrag is, is julle nie vleeslik nie en wandel julle nie na die mens nie? Dit is dan om hierdie rede waarom "kinders in Christus" somtyds ook vleeslik voorkom, is omdat hulle nog kinders is! 

- Kinders moet nie lei nie, maar gelei word... Die kerk het 'n plig om hulle "klein kinders" met melk te voed sodat hulle kan groei tot die plek waar hulle vaste kos kan geniet.  Hierdie stap word somtyds ignoreer en dan sit ons later met 'n "volk sonder kennis" wat leiers behoort te wees, maar nie lei soos 'n leier moet nie omdat hulle nie die kennis het nie. 

- Kinders moet weet wanneer om stil te bly en wanneer om te praat en liewer, in plaas van om slim te klink, verlang na die melk vd woord...sodat hulle kan groei tot jongmanne tot vaders - dit is wat dit beteken om "soos" kindertjies nederig te wees  (1Pe 2:2 - "en verlang sterk soos pasgebore kindertjies na die onvervalste melk van die woord, dat julle daardeur kan opgroei").

- Kinders moet onderdanig en gehoorsaam wees. 'n Hoogmoedige kind kan niks leer nie want hy dink hy weet beter en hy vertrou niemand nie.  Sulke kinders groei gewoonlik nie mooi op nie maar veroorsaak probleme later jare. Dieselfde gebeur in die kerk wanneer jong Christene nie nederig is en hulle plek ken nie, en met die tyd sal dit hulle vrug beinvloed. Daar is inderdaad 'n rangorde in die kerk net soos in die samelewing, en dit moet respekteer word, anders sit ons later met 'n kerk van gelowiges wat lank op die pad is, maar vleeslik dink en optree (soos gebeur het in die gemeente van Korinthe), en is dan jongmanne en grootmense wat veronderstel is om vaste kos te eet, maar steeds met melk gevoed moet word...

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

OPSOMMING:

(rol af vir 'n beter uiteensetting en skrifte - sommige punte mag dalk herhaal wees op die twee opsommings)

IN HIERDIE POS STAAN ONS VERAL STIL BY DIE "BABA" EN "KIND" STADIUMS (op 'n ander pos word daar gekyk na die jongmens en grootmens stadiums). Daar is bepaalde dinge waardeur ons kan bepaal op watter stadium iemand hom/haarself bevind op hierdie pad (van geestelike groei).  Is jy nog 'n baba in Christus?  Is jy 'n kind?  Is jy 'n jongmens? Is jy 'n volwassene? 

Is dit nodig vir die geestelike mens om te "groei"?  Beslis ja! As ons nie groei nie sal ons heeltyd afhanklik wees van "grootmense" om ons te lei, want kinders kan nog nie altyd self besluite neem nie en kan ook nie altyd onderskei nie en het ook nie die nodige kennis nie. Die kind-stadium word veral gesien as 'n stadium waarin kinders hulle familie en ouers leer ken, en leer wat is reg en verkeerd.  Op dieselfde wyse is die kind-stadium in die wedergeborene se lewe 'n besonderse en wonderlike tyd vir die geestelike mens waarin hy sy Vader leer KEN en leer wat die Here sien as reg en verkeerd, en Sy liefde begin ervaar en Hom begin ken vir wie Hy is...  Dit is ook die tyd waarin iemand bekend word met sy geestelike familie en die geestelike kultuur. 

-  Om DIE HERE TE KEN is veral ook iets wat in 1 Johannes genoem word as kenmerkend van die "kind" in Christus (1 Joh. 2:13). Iets anders wat ook daar genoem word is die feit van 

-  hulle SONDES wat VERGEWE is (1 Joh. 2:12), en verwys na die belangrikheid van bekering en wedergeboorte wat kindskap in Christus voorafgaan. 

Elkeen wat weergebore is, is 'n kind van God en is op 'n pad van (geestelike) groei;  hetsy: 

- pasgebore kind, 

- kind, 

- jongmens, of 

- volwassene. 

(Rol af vir skrifte).

Om 'n volwassene te wees in die samelewing beteken nie dat jy ook 'n volwassene is in Christus nie!  As jy bv. eers op 50 jarige ouderdom "weer gebore" word, dan is jy soos 'n pasgebore kind in Christus en kan dus, bv. wat kennis en pligte in die kerk en koninkryk aanbetref, nie soos 'n volwassene (in Christus) hanteer word nie. M.a.w., logies gesproke kan jy dan nog nie lering gee nie en moet nog leer hoe dinge gedoen word in die kerk, en moet onderdanig wees en jou onderwerp aan die Here (om Hom te gehoorsaam) en onderdanig aan die wat Hy oor jou gestel het.  Iemand wat nog 'n kind in Christus is sal ook sukkel om te onderskei tussen goed en kwaad, en kan bv. nie besluite neem oor besoekende predikers of 'n groep lei nie. "Kinders" in Christus maak ook maklik foute, en oordeel somtyds verkeerd omdat hulle nog nie alles verstaan nie. Hierdie is 'n verskynsel wat baie in die kerk gesien word, en is die rede waarom Christene baiemaal ander verkeerd oordeel (is bv. omdat hulle nog vleeslik dink of nie die nodige kennis het nie - hierdie is somtyds bloot 'n teken daarvan dat iemand nog 'n kind is in Christus). Dus, maak nie saak hoe oud jy is in die samelewing nie, wat die Christelike kerk aanbetref, moet jy ook deur spesifieke stappe gaan voor jy sterk word in die Here en kan saampraat en kan bedien. Nie almal wat tot geloof kom verstaan dit altyd so nie (of dit word nie altyd vir hulle verduidelik nie). Die wat nog "kinders" is in Christus moet verstaan dat daar 'n rangorde is in die kerk, en moet dit respekteer.  

Natuurlik is daar ook opstandige en ongehoorsame "kinders" in die kerk. Opstandinge kinders wil nie dien nie maar gedien word.  Ongehoorsame kinders wil hulle nie onderwerp aan die gesag wat oor hulle gestel is nie en vertrou nie en dink hulle weet beter, of wil bloot doen wat hulle wil. Hierdie is natuurlik deel vd soort probleme wat in die kerk onder "kinders" ervaar word. DIE "KIND-STADIUM" MOET GEKENMERK WORD AS 'N STADIUM WAARIN IEMAND DIE HERE LEER KEN EN BEGIN DIEN, EN HOM DUS GEHOORSAAM.  Dus, as iemand in Jesus Christus begin glo, moet hy verstaan dat hy nou deel word van 'n nuwe kultuur en waardes wat aangeleer moet word, net soos 'n kind geleer word wat is reg en verkeerd en wat van hom verwag word en hoe julle gesin dinge doen, jou pligte in daardie gesin asook voordele wat jy geniet van om deel te wees van daardie gesin, en jou ouers en familie se persoonlikhede leer... Net so leer die wat kinders is in Christus, Sy persoonlikheid, Sy leringe, en Sy wil.

Kom ons kyk na algemene beginsels rondom Pasgebore Kinders / babas (in die Skrif):

Pasgebore kinders:

- hulle moet versorg word.  Die "herders" in die kerk het hierdie plig (Hand. 20:28 "Gee dan ag op julleself en op die hele kudde waaroor die Heilige Gees julle as opsieners aangestel het om as herders die gemeente van God te versorg, wat Hy deur sy eie bloed verkry het") - hulle moet die kudde BESKERM en VOED.  

- babas het nodig om gevoed te word, maar hulle kan ook nog nie vaste kos verteer nie en moet met MELK (1 Pet. 2:2,5) gevoed word, wat beteken dat hulle nog onervare is in die woord en weet nog nie altyd wat die Here se wil is nie (Heb 5:13 - "Want elkeen wat melk gebruik, is onervare in die woord van geregtigheid, omdat hy ‘n kind is");  

- dit is ook in hierdie stadium waarin hulle alreeds 'n band begin vorm met hulle voorsiener en familie, en hulle begin leer KEN - hierdie kennis is iets wat verder groei in die volgende stadiums... (1Jn 2:13 c - "................ Ek skryf aan julle, kinders, omdat julle die Vader KEN"). 

Kinders:

- hulle het nodig om te leer wat is reg en wat is verkeerd, en moet gekorrigeer word as hulle verkeerd gaan.  Hierdie is die plig van "grootmense" (vaders) in die kerk (natuurlik nie die plig van kinders wat nog self onkundig is nie, want dit is om daardie rede wat daar baiemaal verkeerde oordeel plaasvind!  Die wat nog geestelik "kinders" is, moet liewer nie ander korrigeer of probeer leer wat is reg en verkeerd nie...).  Die wat nog kinders is in Christus, moet leer om die Here te vrees, Hom gehoorsaam en Hom eer (Joh. 14:15; 15:14, 21; Luk. 12:4; Ef. 6:1,2; 1 Joh. 5:2 ens.). 

- hulle leer baie oor hulle versorger se wil en weë KEN, en leer wat van hulle verwag word Bv., (gehoorsame kinders ken hulle versorger se wil en is gehoorsaam omdat hulle hul versorger vertrou - op dieselfde wyse is die wat die Here ken, die wat Sy wil ken en Hom gehoorsaam omdat hulle Hom vertrou - 1Jn 2:3 - "En hieraan weet ons dat ons Hom ken: as ons sy gebooie bewaar")(maar ongehoorsame "kinders" wil nie die Here leer ken nie, en wys dus dat hulle Hom nie vertrou nie, en doen daarom wat hulle wil en dit maak hulle terloops ongeskik vir werk in die Koninkryk -  Titus 1:16)

- kinders leer nog die mense rondom hulle ken, en leer om vir hulle om te gee  (1 Joh. 3:16)(kinders sonder kennis kan maklik dweep;  m.a.w., om die Here en Sy woorde te leer ken is belangrik sodat harte nie dwaal nie  (Hebr. 3:10);

- hulle sukkel ook om te onderskei tussen goed en kwaad en kan nog nie altyd besluite op hulle eie neem nie het hulle versorger se leiding nodig (m.a.w., kinders word maklik beinvloed en kan maklik bedrieg word - rol af vir volgende opsomming)(Ef. 4:13,14; Hebr. 5:14); 

- hulle verstaan ook nog nie alles nie en vra baie vrae en is heeltyd besig om te leer, en het kennis nodig om te kan onderskei - moet m.a.w. nog leer wat is die waarheid (1 Joh. 4:7; 1 Joh. 2:21). 

OPSOMMING:  HOE WORD 'N "KIND" IN DIE GELOOF in die Skrif beskryf:
(Ef. 4:13,14)(Hebr. 5:12-14)
- (1) hulle word maklik soos golwe geslinger en word heen en weer gedryf deur elke wind van lering (deur die bedrieëry van die mense deur sluheid om listiglik tot dwaling te bring) - HULLE KAN MAKLIK BEDRIEG WORD;
- (3) het nog nie volkome tot die eenheid van die geloof gekom nie (bv., SUKKEL SOMTYDS MET GELOOF);
- (4) het nog nie volkome tot die eenheid van die kennis van die Seun van God gekom nie (bv, LEER NOG DIE HERE KEN, WIE HY IS, SY WIL EN WEE, WAT HY SIEN AS REG EN VERKEERD ENS.);

- (6) kan nog nie vaste spys verteer nie - is onervare in die woord van geregtigheid en moet nog die eerste beginsels vd woorde van God geleer word (HET NOG NIE BAIE KENNIS NIE EN VERSTAAN NOG NIE ALLES NIE);
- (7) hulle besit nog nie geestesvermoens (deur die gewoonte geoefen) om goed van kwaad te onderskei nie (HULLE SUKKEL OM TE ONDERSKEI TUSSEN DIE WARE EN VALSE);

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

UITEENSETTING - Skrifte - verskillende stadiums van "geestelike groei" (in hierdie opsomming kyk ons veral na babas en kinders):

(1)  Die wat nog "klein kinders" is in die geloof, word somtyds gesien as "vleeslik" eerder as "geestelik", want hulle tree baiemaal vleeslik op! 

 'n Goeie vb. was sommige in die gemeente van Korinthe (1 Kor. 3): (1Kor. 3:1)  En ek, broeders, kon met julle nie spreek soos met geestelike mense nie, maar soos met vleeslike, soos met klein kinders in Christus.-(1Kor. 3:2)  Ek het julle met melk gevoed, nie met vaste spys nie, want julle was nog nie daartoe in staat nie, en julle is nou nog nie daartoe in staat nie,-(1Kor. 3:3)  omdat julle nog vleeslik is; want aangesien daar onder julle jaloersheid en twis en tweedrag is, is julle nie vleeslik nie en wandel julle nie na die mens nie?  Vleeslike optrede onder Christene is gewoonlik 'n aanduiding van onvolwassenheid, en diesulkes moet daarop gewys word dat hulle vleeslike denke en optrede moet neerlê, en eerder moet verlang na die onvervalste melk vd woord... (kyk punt 4). Dit is beter om nederig en onderdanig te wees (soos kinders behoort te wees) - dan sal die wat nog "kinders" is in die geloof, goed opgroei tot ordentlike grootmense, en hulleself sodoende beskerm teenn onnodige foute soos vleeslike optrede (en verkeerde oordeel). Kinders word maklik jaloers wanneer iemand anders beter is of meer weet as hulle - hierdie tipe vleeslike optrede word ook baiemaal gesien in die Christelike kerk wanneer "kinders" jaloers word op die wat meer kennis het of in (meer) gawes en bedieninge stap. Vleeslike optrede wys dat jy eintlik nog onvolwasse is. I.p.v. om ander te oordeel en slim te probeer klink, moet "kinders" liewer nederig wees, ag gee op die pad van godsaligheid, en hulleself onderwerp aan die Here om Hom te dien en gehoorsaam te wees - nie fokus op eie denke en wil nie. maar soek om eerder te dien as om gedien te word. Klein kinders in Christus moet ag gee daarop dat hulle moet begin leef volgens die Here se opdragte, Sy wil, Sy woord ens - as hulle dit doen, sal hulle nie baie kans kry vir vleeslike optrede nie. 

(2)  Kinders het nog nie die wysheid wat volwassenes het nie (1Kor. 2:6).  

Daarom praat die wat nog kinders is in die geloof, somtyds nog soos die wêreld; want hulle ken nog nie die wysheid vd Here nie. Die wat nog kinders is in die geloof, verstaan nie altyd nie (sy onvermoe om te verstaan, is 'n teken van waar hy hom bevind op die pad van geestelike groei). Hulle moet nog eers met melk gevoed word voor hulle kan verstaan;  bv., hy moet eers met die basiese gevoed word voor hy "vaste kos" kan verteer.  Daarom is die werk van bedienaars in die kerk belangrik want hulle doel is om die volk van God toe te rus (Ef. 4:11-13) sodat hulle tot die eenheid vd geloof kan kom en tot die kennis van God.  Die wat nog nie kennis het nie, dink nie altyd dieselfde as die res nie (en daar kan nie eenheid wees as almal nie dieselfde dink nie). Daarom moet kinders liewer stil bly as om te gou te praat, en weet wanneer om te praat. M.a.w., die wat nog kinders is in die geloof sal ook nog nie altyd die "eenheid" ervaar nie omdat hulle nog nie dieselfde dink nie.  Hulle het ook nog nie die wysheid of kennis om besluite te neem nie, en kan tweedrag veroorsaak omdat hulle somtyds nog werelds dink (en as diesulkes in leiding-posisie geplaas word, kan dit groot probleme veroorsaak). Ons sien ook somtyds hoe Christene (veral jong Christene) in 'n gewoonte verval van "om ander te oordeel' omdat hulle dink hulle weet iets en dan het hulle eintlik nog nie die kennis nie - en dan oordeel hulle verkeerd... Dus, kinders moet geleer word hulle moet nie oordeel nie! Los liewer die "regverdige oordeel in die kerk" vir die "grootmense"!

(3)  Pasgebore babas en klein kinders moet met melk gevoed word.  Wat beteken dit?  

Hulle moet eers met die basiese leringe gevoed word en is dus nog nie instaat om saam te gesels of om regverdig te oordeel nie - hulle kan m.a.w. nog nie vaste spys verteer nie want hulle is nog onervare in die woord van geregtigheid... (Hebr. 5:13). Hulle is dus nog nie kundig nie en is onwetend oor baie dinge.  Volgens Heb. 5:14 is dit die wat geestesvermoëns besit deur die gewoonte geoefen, om goed van kwaad te onderskei, maar die wat nog "kinders" is in die geloof, is nog onervare en moet nog oefening kry (vgl. dit met die tema van "oefen in die godsaligheid"): (Heb 5:13)  Want elkeen wat melk gebruik, is onervare in die woord van geregtigheid, omdat hy ‘n kind is. (Heb 5:14)  Maar vaste spys is vir volwassenes, vir die wat geestesvermoëns besit deur die gewoonte geoefen, om goed van kwaad te onderskei. "Klein kinders" sukkel nog om goed van kwaad te onderskei en sal bv. sukkel om te onderskei of 'n woord wat hulle hoor die waarheid is of nie (want hulle is nog onvervare in die woord);  en sal bv. sukkel om te onderskei of iemand deur die Here gestuur is of nie (want hulle sukkel om goed van kwaad te onderskei).  Sulke gelowiges kan nog nie lei nie en moet nog nie besluite in die kerk neem nie.

(4)  Nuut weergeborenes (pasgebore kindertjies) moet ag gee daarop dat hulle die bose werke neerle en liewer sterk verlang na die onvervalste melk vd woord (gaan oor die temas van gedagtes kruisig en gehoorsaamheid).  

Hoekom moet hulle verlang na die onvervalste melk vd woord?  - "dat hulle daardeur kan opgroei"! (1 Pet. 2:1,2): (1Pe 2:1)  Lê dan af alle boosheid en alle bedrog en geveinsdheid en afguns en alle kwaadpratery; (1Pe 2:2)  en verlang sterk soos pasgebore kindertjies na die onvervalste melk van die woord, dat julle daardeur kan opgroei.  Wanneer klein kinders weier om melk te drink kan hulle nie groei nie - en die uiteinde kan selfs die dood beteken (soos die tweede groep in die gelykenis vd saaier, wat tot geloof kom, maar nie wortel skiet nie). Saad word baiemaal eers in 'n kweekhuis geplant met spesifieke klimaat en soort kos om wortel te skiet. Op dieselfde wyse is geestelike mense soos saad wat deur die Here geplant word, en "klein kinders" in Christus het 'n klimaat nodig waar hulle gevoelig begin raak op wat is reg en verkeerd en hulle onderwerp aan die Here se wil, en die regte soort kos kry sodat hulle wortel skiet. Die woord "onvervalste" in 1 Pet. 2:2 verwys daarna dat dit verwys na woord "wat nie mislei nie" - m.a.w., is die opregte woord. Verwys dus nie na enige "woord" nie, maar spesifiek die waarheid (bv., moenie hoop plaas in wereldse wysheid of in allerhande leerstellings nie). In ander woorde, die "baba" in Christus moet eerder sy tyd gee vir die Here se woord as om homself te vestig in grond wat vleeslike optrede tot gevolg het. 

Die Woord is dus soos melk vir die klein kind in Christus en moet die plek van vleeslike begeertes en optrede inneem - die pasgebore kind in Christus moet begin geestelik dink en "sien" (en dit word verkry deur tyd in die Woord en met die Here te spandeer - ons verwys somtyds daarna as "persoonlike tyd met die Here"). Volgens Heb. 5:12,13 verwys hierdie "melk" na "die eerste beginsels vd woorde van God";  bv. wat die Skrif leer oor bekering, oor geloof, oor die Christelike doop, handoplegging, die opstanding, en ewige oordeel... - hierdie is alles belangrike eerste beginsels waarin die jong Christen geleer moet word.  Sonder hierdie melk kan hy nie groei nie, wat beteken dat hy net vir 'n tyd sal glo, en wanneer daar vervolging en verdrukking kom ter wille vd woord, dan val hulle af;  m.a.w., in plaas van om geestelik te groei kan so 'n Christen (die een wat nie melk drink nie) afvallig word vd geloof... - hy kan doodgaan sonder melk;  en as hy te vroeg met vaste kos gevoed word, sal hy altyd twyfel en sukkel om te onderskei omdat hy nie die nodige basiese kennis het nie.  Ons sien dus hier die belangrikheid van kos (en water)(kyk gerus ook na die belangrikheid van "lig" en "bekleding") - meer spesifiek in hierdie geval van jong kinders wat "die melk vd woord" nodig het.  Die wat nie melk kry nie, kan vgl. word met saad wat nie wortel skiet nie... - soos saad wat in die wereld geplant is maar nie wortel skiet nie omdat dit nie die nodige kos en water kry nie.  

Kos verwys natuurlik na die waarheid, die woord;  en water verwys ook na die Here (die band wat moet begin vorm tussen die baba en sy versorger) (m.a.w. "om die Here te KEN!). As babas in Christus nie kos en water kry nie, bv. nie die woord soek nie , en nie hulle versorger leer ken nie (m.a.w. "in Hom bly") nie, dan kan hulle nie geestelik groei (en vrug dra) nie, en kan selfs doodgaan.  Vgl. dit met die 2 de groep in die gelykenis vd saaier, die wat die woord met blydskap ontvang maar nie wortel skiet nie en dan verdroog... - dit verwys na die wat net vir 'n tyd glo. Die jong kind stadium in 'n Christen se lewe is 'n belangrike tyd waarin sy innerlike mens gesien kan word asof hy "wotel skiet":

- en om dit te kan doen het hy sekere soort kos nodig (bv. die onvervalste melk vd woord, en veral die "eerste beginsels")(1Pe_2:2  "en verlang sterk soos pasgebore kindertjies na die onvervalste melk van die woord, dat julle daardeur kan opgroei"), 

- en water nodig (bv., nodig om in die Here te bly en tyd met Hom te spandeer in gebed en Sy woord), 

- en lig nodig (nl. die Heilige Gees, want sonder lig/gees kan niemand lewe nie - sonder die asem vd Heilige Gees kan niemand die ewige lewe he nie). 

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Die siel vd mens (1)

In hierdie pos kyk ons na DIE SIEL (vd mens).

- Vir 'n studie oor DIE LIGGAAM, gaan na: https://warechristene.blogspot.com/2019/05/die-liggaam.html.

- Vir 'n studie oor DIE GEES (vd mens), gaan na: https://warechristene.blogspot.com/2020/05/asem-gees-lig-gees-vd-mens.html

_________________________________________________________________________________

OPSOMMING:

Rol af vir afsonderlike onderwerpe en skrifgedeeltes, nl.

- hoe die siel beskryf word of wat dit beskryf;

- wat kan ons leer oor "siel" uit Jesus se woorde;

- die "siel" in beeldspraak; en 

- ander woorde wat die siel help beskryf. 

Die woord "siel" word somtyds gebruik om in geheel na die innerlike mens te verwys (soos die woord "liggaam" somtyds gebruik word om na die uiterlike mens te verwys)(Matt. 10:28 - bv, niemand kan die siel doodmaak nie, behalwe God...). Die "siel", altans hier verwysend na die innerlike mens, is belangriker as die uiterlike mens.  Dis bv. belangriker om jou te oefen in die godsaligheid as wat dit is om jou liggaam te oefen.  Natuurlik is dit belangrik om vir die uiterlike te sorg, bv. kos en water en oefening ens., maar wat van die innerlike? Wat se kos en water kry jou siel? Hoe is dit geklee en wat se oefening word dit gegee? Wat is die toestand van jou siel? Hoe kan jou siel jou beskryf as mens?

Die woord "SIEL" het ook:

'n wye betekenis en word beide letterlik en figuurlik gebruik, bv. letterlik kan die hart die siel beskryf, maar figuurlik kan dit ook beskryf word deur bv. die begeertes vd hart (kyk na woorde soos emosies, gedagtes, wil, begeerte, hart, beslissing vd hart ens.). Dit kan selfs beskryf word deur "lewend a.g.v. asem" want sonder asem kan niks of niemand 'n "lewende siel" wees nie (kyk na woorde soos lewe, wese, persoon, mens of dier, die self ens.). Dit kan beskryf word deur 'n persoon, bv. mense kan as "siele" aangespreek word, en in daardie geval beskryf dit die uiterlike en/of innerlike mens in geheel (bv. "daar was 20 siele - 20 mense"). Dit kan beskryf word deur iets soos bloed, want die siel is in die bloed. Dit kan beskryf word deur sintuie, organe en gebeente (hetsy letterlik of figuurlik)(en dus deur dinge soos aptyt beskryf - bv. die belangrikheid van kos en water...), want wat die uiterlike mens aanbetref verwys siel na hierdie stelsels binne die liggaam wat in 'n werkende toestand is (omdat iets of iemand asem het); en wat die innerlike mens aanbetref kan hierdie stelsels ook gesond of ongesond wees... Ons sien dus dat daar baie woorde is waardeur SIEL beskryf word (en hulle is almal belangrik!).  

Die woord "siel" kan dus nie net deur een woord beskryf word nie, want dit hang af of daar verwys word na: 

- (1) siel letterlik, of na die

- (2) siel figuurlik, of 

- (3) die mens in geheel, of

- (4) waar dit gebruik word vd innerlike mens.

Die woord siel is:

- die Hebr. woord "neh'-fesh" (Gen. 1:30; 2:7...)(letterlik of figuurlik)(aptyt, gedierte, liggaam, asem, wese, begeerte, gees, hart, lewe, begeerte, mens, die ek, gedagtes, lewendig, een, eie, persoon, plesier, die self, hulle, 'n ding, ens.); of

 - die  Gr. woord "psoo-khay' (wat ook duidelik beide letterlik en figuurlik gebruik word).

(rol af vir uiteensetting)

Dus:

(1) SIEL leterlike beskrywe (asof dit die uiterlike mens beskrywe):

Bv. HART, BLOED, SINTUIE, ORGANE. Verwysend na iets wat lewe - 'n LEWENDE SIEL.  

(Gen 1:30 - "Maar aan al die diere van die aarde en al die voëls van die hemel en al die kruipende diere op die aarde, waarin ‘n lewende siel is, gee Ek al die groen plante as voedsel. En dit was so"). Sonder asem (gees/lig), en natuurlik 'n liggaam, kan niks 'n lewende siel of wese wees nie. Asem verander die liggaam om lewendig te word en te "werk". Sonder asem kan die siel vd uiterlike mens (bv. hart, en bloed wat deur die liggaam pomp, sintuie, organe) nie werk nie en is die liggaam dood. In hierdie sin is die siel in die BLOED.- die bloed is met die siel verbind (Lev. 17:14); vleis met sy siel, met sy bloed... (Gen. 9:4). Immers is bloed soos 'n prentjie van iemand se gesondheidstoestand en ook nodig om die liggaam in 'n werkende toestand te hou. Daarom word "hart" ook gesien as deel vd siel, want dit is 'n belangrike komponent wat die bloed pomp deur die liggaam en die hele liggaam (en organe en sintuie dus deel vd siel) voorsien van allerhande nodige elemente.   Maar sonder asem kan niks of niemand lewe op aarde nie;  m.a.w., jy moet 'n lewende siel wees om te kan lewe op aarde (Gen. 2:7) - daarom gaan iemand of iets dood wanneer hy die laaste asem uitblaas... Somtyds word die woord "wese" hier in die plek van siel gebruik (alhoewel, ons moet onthou daar is baie soorte wesens met verskillende soorte liggame). Asem en bloed is beslis deel van wat 'n wese hier beskryf.  Vir 'n studie oor lewende siel/wese, gaan na: https://warechristene.blogspot.com/2018/12/lewende-wese-lewende-siel-menslike.html. 

(2) SIEL figuurlik beskrywe (asof dit die innerlike mens beskrywe):

(3) WAAR SIEL DIE MENS IN GEHEEL BESKRYF:

In geheel kan na mense verwys word as "siele" - die mens word somtyds na verwys as " 'n siel " (bv. soveel siele getel...)(bv. Gen. 46:22; Hand. 2:41; 27:37)(Num. 31:40; Jos. 2:13).  Dit verwys nie hier noodwendig na die gees in die binneste nie, maar ook na die uiterlike mens - asof iemand se BLOED  vgl. kan word met hom as 'n SIEL (Ps. 30:9; 30:10). Bestudeer gerus ook die term "vlees en bloed" wat verwys na die mensdom (en vgl. dit ook met die tema van "menslike wese").  Die mens is VLEES EN BLOED want hy is uit vlees en bloed gebore (Joh. 3:6; 1:13). Mense van dieselfde bloed is van dieselfde DNA en is familie van mekaar - bv. "van dieselfde bevolking" (mense van gemengde bloed verwys bv. na verskillende bevolkings). Iemand se lewe is in die bloed - dit beskryf hom as 'n siel - siel in bloed. Vir 'n studie oor vlees en bloed, gaan na: https://warechristene.blogspot.com/2018/10/vlees-en-been-vlees-of-liggaam-en-bloed.html. 

(4) WAAR SIEL DIE INNERLIKE MENS IN GEHEEL BESKRYF:

(1Pe 1:9 - "en die einddoel van julle geloof, die saligheid van julle siele, verkry") - die woord "siele" hier verwys duidelik meer na die innerlike mens as wat dit verwys na die "liggaam" (kyk ook Hebr. 12:3; 13:7; Jak. 1:21; 1 Pt. 2:25; Ps. 31:10 ens.).  Openb. 6:9 is ook 'n goeie vb. van waar "siele" duidelik gebruik word om te verwys na die innerlike mens (in geheel): -" En toe Hy die vyfde seël oopgemaak het, sien ek onder die altaar die siele van die wat gedood is ter wille van die woord van God en die getuienis wat hulle gehad het" - (kyk ook Openb. 20:4; Hand. 14:22; Matt. 11:29, ens.). Nog 'n goeie vb. is (Mic 6:7 - "Sal die HERE ‘n welbehae hê in duisende ramme en tien duisende strome van olie? Sal ek my eersgeborene gee vir my oortreding, die vrug van my liggaam vir die sonde van my siel?") - hier sien ons dat "liggaam" gebruik word vir "die uiterlike mens" en "siel" vir die "innerlike mens".  Jesus het ook hierdie soort taal gebruik in Matt. 10:28. 

As ons 'n meer vollediger opsomming wil maak oor DIE SIEL, sal ons dus ook moet inkyk op woorde soos:

-  lewe / lewende wese/siel (en die belangrikheid hier van asem);

-  die siel (of  die mens as siel ) letterlik en figuurlik bedoel;

-  hart en organe (en die belangrikheid hier van kos en water);

-  bloed (en die belangrikheid hier van uit watter saad iemand gebore is).

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

INLEIDING:

Die mens bestaan uit liggaam, siel en gees;  maar is tweeledig van aard nl. "die uiterlike mens" en die "innerlike mens";  dus, "liggaam siel en gees" verwys nie net na die uiterlike mens nie, maar ook na die innerlike mens;  alhoewel die woord "siel" somtyds gebruik word om in geheel na die innerlike mens te verwys (en "liggaam" om na die uiterlike mens te verywys). Om te se dat die uiterlike mens "liggaam, siel en gees", is sowel die innerlike mens "liggaam, siel en gees" is, is nie skriftuurlik korrek nie, alhoewel beide die uiterlike mens en die innerlike mens letterlik sowel figuurlik beskryf word in die Skrif. Bv., in baie skrifte sien ons hoe die woord "siel" nie net gebruik word vd uiterlike mens nie, maar ook vd innerlike mens. Die woord "siel" word veral in die Skrif gebruik van iets binne-in die mens, dier of voël (Gen. 1:30), en word somtyds beskryf deur die hart, of as binne-in die BLOED (siel in die bloed - Lev. 17:11; Gen. 9:4);  en verwys veral na "lewe"! (bv. "lewende siel").  Die woord SIEL kan dus 'n beskrywing wees van "siel" letterlik bedoel (bv. letterlike organe en sintuie)(bv. hart, bloed ens.), of  ":siel" figuurlik bedoel soos vd innerlike mens (wat dan verwys na begeertes, wil, gevoel, ens.). Op dieselfde wyse word die hart en organe bv. letterlik en figuurlik gebruik in die Skrif... Die siel letterlik bedoel (bv. "vd uiterlike mens") word veral gekenmerk deur die fisiese HART en BLOED wat deur die are pomp (bv. "DIE SIEL vd vlees is IN DIE BLOED" - Gen. 9:4,5; Lev. 7:27; 17:11,14; Deut. 12:23; Lev 17:11 - "Want die siel van die vlees is in die bloed, en Ek het dit aan julle op die altaar gegee om vir julle siele versoening te doen; want die bloed bewerk versoening deur die siel");  daarom word die mens belet om bloed te eet, is om hierdie rede! Gen. 9:4). Maar natuurlik verwys "siel" na dit "binne-in" (bv. van die liggaam) en die stelsels wat werk in die liggaam (bv. ORGANE, SINTUIE, GEBEENTE)(vir 'n studie oor "die mens se LIGGAAM", gaan na: https://warechristene.blogspot.com/2019/05/die-liggaam.html - wat verwys na vlees, familie, werke, voedsel en water, vleis, die self, klere en naaktheid, maar ook organe en sintuie kan insluit). In Biologie word ORGANE ingedeel in verskillende stelsels.  Daar is bv. die spierstelsel (geraamte, gewrigte, ligamente, spiere, senings); die spysverteringstelsel (mond, kliere, farinks, slukderm, maag, ingewande, lewer, galblaas, mesenterium, pankreas); die asemhalingstelsel (neus, farinks, larinks, longe, diafragma, ens.);  die urinere stelsel (lewer, niere, blaas ens.); die bloedsomloopstelsel (die hart, are, beenmurg ens.); die voorplantingsorgane...; endokriene...; brein, senuwees, sintuie soos ore, oe, tong ens., hormone; huidstelsel (soos vel ens.), ens.

ORGANE / SINTUIE / GEBEENTE:

-  Soos gesien onder die studie van "liggaam", word die woord "may-aw'" (wat in KJV vertaal word as "bowels") somtyds vertaal as liggaam in AOV, maar dit verwys eintlik na die "MAAG, INGEWANDE, HART, en BAARMOEDER" (Gen. 15:4; 25:23...) - wat dus miskien meer verwysend is na die siel.  HIERDIE ORGANE IS LETTERLIK DEEL VAN DIE UITERLIKE LIGGAAM VD MENS ("vlees")(en keer terug na stof wanneer die mens doodgaan);  

- MAAR  "ORGANE" AS DEEL VD LIGGAAM VD MENS verwys nie net na die letterlike nie, maar ook na die figuurlike (m.a.w., "VD INNERLIKE MENS")  -bv. die gedagtes en oorlegginge vd hart...-Hebr. 4:12; - kyk in hoe baie skirfte die "HART" figuurlik gebruik word... -8:10; 10:22; 13:9; 1 Joh. 3:21; 1 Joh. 3:17; 2 Pet. 2:14; Jak. 1:26; 3:14; 1 Tim. 1:5; 2 Kor. 3:3 ens.. Bv., wanneer iemand "in sy hart egbreuk pleeg" (Matt. 5:28), verwys dit nie na die letterlike gebaar van egbreuk nie, maar is bedoel "pleeg egbreuk in die innerlike mens";  dus, hetsy figuurlik of letterlik, beide word gesien as egbreuk! (dit wat  die hart van vol is, loop die mond van oor....). Daar word in vele skrifte verwys na organe, sintuie en gebeente as figuurlik (asof "vd innerlike mens").

Die woord "siel" word ook somtyds gebruik van die innerlike mens in geheel bv. om die toestand vd innerlike mens (gees in binneste) te beskryf.  Bv., die siel is lewend en kan voel, kan "treur" (Job 14:22);  vriendelike woorde is soos heuningkoek vir die siel en 'n genesing vir die gebeente (Spr. 16:24). Terwyl organe en sintuie ook onder die tema van "liggaam" gesorteer kan word, word dit baiemaal gebruik om die toestand vd siel te beskrywe, bv. 'n gebeente word ongesond vanweë sonde (Psa 38:3)  (38:4);  en hartstog kan 'n gebeente verrot (Spr. 14:30);  stralende oë kan die hart verbly, en 'n goeie tyding maak die gebeente vet (Spr. 15:30). Iemand se hart kan gebreek wees in sy binneste (Jer. 23:9). Niere kan versmag van verlange in iemand se binneste (Job 19:27), of selfs jubel! (Spr. 23:15)...

Die toestand van die mens se ORGANE en SINTUIE en GEBEENTE is dus nie net uiterlik 'n bewys van gesondheid nie, maar ook innerlik. Dit wat dit bedoel dat God "hart en niere deursoek" (Ps. 7:9,10; Jer. 11:20)(Jer 17:10 - "Ek, die HERE, deursoek die hart, toets die niere, om aan elkeen te gee na sy weë, volgens die vrug van sy handelinge") - verwysend dat Hy kyk wat die toestand is van iemand se innerlike mens (dus iemand se "siel"). Dit wat die mens doen en bedink en ervaar het beslis 'n invloed op sy innerlike mens.  Hoe lyk sy gebeente?  Hoe lyk sy hart? Hoe lyk sy niere? - HIERDIE IS DINGE WAT DIE SIEL BESKRYWE. Ons kan nie altyd sien nie, maar die Here SIEN wat die toestand is van elkeen se "hart en niere" (Jer. 20:12), en volgens hierdie "toestand" vd innerlike mens sal elkeen eendag vergeld word (volgens hulle werke)(Openb. 2:23).

Die woord siel is nie net verwysend na een van die komponente waaruit die mens bestaan (m.a.w. liggaam, siel en gees)(hetsy letterlik of figuurlik)(Matt. 11:29) nie, maar word ook somtyds gebruik om 'n lewende wese te beskryf, bv. waar daar na mense verwys word as "siele" (Hand. 7:14) - in hierdie geval verwysend na die wat "vlees en bloed" is, of die in wie daar lewensasem is. Die rede waarom iets of iemand hierdie LEWENDE siel het, is d.m.v. asem of "gees" (Gen. 2:7). Dit beteken, dat sou iemand sy asem of gees verloor, sy siel nie meer lewend wees nie... - en dit is inderdaad wat gebeur wanneer iemand sterwe (altans "sy laaste asem uitblaas), is dat sy siel dan nie meer LEWE nie (letterlike, fisiese hart stop, bloed kan nie meer pomp. organe stop...); en net soos hierdie die geval is met die uiterlike mens, net so is dit vir die innerlike mens. In daardie opsig, omdat die mens tweeledig is (uiterlike en innerlike mens), verwys die siel vd mens nie net na siel. asof vd uiterlike mens nie, maar ook na siel, asof vd innerlike mens.  

Niks of niemand kan lewe sonder ASEM nie;  dus, kan niemand 'n LEWENDE WESE wees sonder asem/gees/lig nie (Gen. 2:7). Woorde wat hiervoor gebruik word is o.a. "asem in neus" of "asem vd LEWE", of "lewensasem".  Die woorde "lewende siel" is bv. beskrywend van die wat LEWENSASEM  in hulle neusgate het. Hierdie gees of asem wat God gee, is soos lig vir die liggaam.  Die mens is net soos plante,afhanklik van lig (gees/asem) om te kan lewe. Ons moet onthou dat die mens nie net uiterlik van aard is ("die uiterlike mens") nie, maar het ook 'n innerlike ("die innerlike mens"), en net soos die uiterlike mens lewe deur ASEM, net so lewe die innerlike mens deur asem/gees (bv., "die natuurlike mens" het die gees vd wereld, maar "die geestelike mens" lewe deur die asem vd Heilige Gees (en die geestelike mens se lewe is in die bloed van Christus, want net soos mense van dieselfde bloed familie is van mekaar, so is die wat gebore is uit God, familie van Hom - siel in bloed - lewe in Christus...).  Wanneer iemand sy laaste asem uitblaas, gaan hy dood (verwysend na die uiterlike mens).  Op dieselfde wyse sal die (innerlike mens) wat NIE die asem het van die Heilige Gees nie, doodgaan (verwysend na die tweede dood).

Wanneer daar na iets of iemand se SIEL verwys word, gaan dit dus veral oor die feit dat hy LEWE (Gen. 2:7).  Wanneer sy hart gaan staan is dit gewoonlik 'n bewys dat hy besig is om te sterwe -  die HART word ook baiemaal gebruik om siel te beskrywe, want dit gee 'n aanduiding van of iemand LEWE of nie (hetsy verwysend na die uiterlike mens of die innerlike mens).  Die hart pomp BLOED deur die hele liggaam en op so 'n manier word die liggaam voorsien van allerhande nodige elemente o.a. suurstof.  Iemand se bloed kan ook baie van hom vertel, bv. watter soort siektes hy het, asook die gesondheidstoestand van verskillende organe bv. hart, niere, lewer ens. In daardie opsig werk die hart en organe saam, en bloed is die belangrike komponent tussen hierdie organe. Hierdie is natuurlik meer verwysend na die uiterlike mens (asof, se siel), maar die mens is nie net uiterlik van aard nie, maar het ook 'n innerlike mens, en het dus nie net 'n letterlik siel nie, maar ook 'n siel figuurlik gesproke. Die mens is dus nie net letterlik liggaam, siel en gees nie, maar ook figuurlik liggaam, siel en gees, bv. selfs na die dood (vd uiterlike mens) het hy (die innerlike mens) steeds 'n vorm, kan sien en hoor en dink en praat ens. Ons moet dus nie net kyk na die woord siel in letterlike betekenis nie, maar ook weet waarna die "siel" figuurlik verwys...

Die siel kan verder vgl. word met saad of plant of boom (wat geplant word, en groei en vrug dra).  Hierdie is veral beeldspraak wat gebruik word van die innerlike mens. Gelowiges word bv. voorgestel soos saad of bome wat groei en vrug dra... (en iemand se VRUG sal eendag bepaal of hy doodgaan of nie!). Net soos die uiterlike mens sterwe sonder kos en water, net so sal die innerlike mens sterwe sonder kos en water.  En die soort kos en water het ook 'n invloed op groei en hoedanig die vrug lyk;  maw, net soos kos en water 'n invloed het op die liggaam, hart, organe ens. (m.a.w. "liggaam en siel" letterlik gesproke), net so het geestelike kos en water 'n invloed op die innerlike mens as "siel" (bv. verwysend na wie dit is in wie iemand glo en wie dit is vir wie hy dien, wie sy bron is, en bv. wat hy sien as waarheid..ens.) - wat iemand inneem het dus beslis 'n invloed op sy groei, en sal bepaal wat se soort vrug hy dra... As 'n kind van die Here  bv. verkeerde kos en water inneem (m.a.w. liewer sy vertroue plaas in wereldse wysheid en rykdom, of afgode begin aanbid of ander afgodspraktyke begin volg), dan sal dit beslis 'n invloed he op beide sy groei en die soort vrug wat hy uiteindelik dra  / of hy staan dan die gevaar om die goeie vrug wat hy alreeds dra, te verloor (kyk die gelykenis vd saaier). Wanneer Christus terugkom, gaan elkeen se vrug geoes word...
Bestudeer gerus die volgende onderwerpe in 'n geestelike betekenis:
- "water": https://warechristene.blogspot.com/2018/03/honger-dors-vreemdeling-naak-siek.html
- "kos": http://warechristene.blogspot.com/2017/10/honger-dors-vreemdeling-naak-siek.html
- "bekleding": https://warechristene.blogspot.com/2020/03/honger-dors-vreemdeling-naak-siek.html.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
UITEENSETTING:

Die woord "SIEL" is die:

- Hebr. woord "neh'-fesh" (Gen. 1:30; 12:13; 17:14 ens.)(word letterlik of figuurlik gebruik)(verwys veral na 'n wese wat asemhaal, bv. dier of mens), en het die volgende betekenisse: (enige, aptyt, dier, liggaam, haal asem, gedierte, dood (elik), begeerte, tevrede, vis, gees, gulsig, hy, hart, lewe, lus, man, my, beslissing of hart, verganklikheid, een, eie, persoon, genot, die self, hulle (self), ding, wil);

- Gr. woord "psoo-khay'" (Matt. 10:28; 12:18; 26:38 ens.)(word letterlik of figuurlik gebruik), en het die volgende betekenis: (hart, lewe, beslissing, siel, wese-ons,jy).

-------------------------------------

Vir 'n meer vollediger opsomming om die woord SIEL beter te verstaan, moet ingekyk word op die volgende woorde (woorde soos bo gesien in Hebr en Griekse betekenis vd woord):

-  lewe / lewende wese/siel (en die belangrikheid hier van asem);

-  die siel (of  die mens as siel ) letterlik en figuurlik bedoel;

-  hart (en organe)(en die belangrikheid hier van kos en water); en

-  bloed (siel in bloed)(en die belangrikheid hier van uit watter saad iemand gebore is).

Die begrippe lewende wese of lewende siel verwys na alles wat DIE ASEM VD LEWENSGEES IN HULLE NEUSGATE HET - want asem verander hulle in lewende siele... ! (Gen. 7:22,23; 1:20,21,24; 2:19; 9:10,12,15,16; Lev. 11:10,46; Deut. 11:6; Eseg. 47:9; Openb. 16:3). Daar word baiemaal na mense verwys as bloot SIELE (Gen. 46:15; Eks. 1:15; Hand. 2:41 ens.), maar dit beteken nie dat die mens net uit siel bestaan nie (want hy bestaan uit liggaam, siel en gees), maar is verwysend na die feit dat hulle "lewende wesens" is, en verwys veral na "uit watter bloed iemand gebore is" (bv. "vlees en bloed" - die natuurlike mens is kinders van Adam / verganklike bloed) - dit gaan dus oor die bloed wat deur hulle are loop.  Mense van dieselfde bloed is van dieselfde familie of van dieselfde volk. M.a.w., ons moet vra uit watter saad iemand gebore is om te kan weet "van watter bloed hy is".  Volgens bg. Hebr en Gr. woorde, kan ons "die SIEL" dus soos volg opsom - die begrip "siel" verwys na:

- (1) 'n enige wese ("ding" - ons/jy) -  is " 'n siel " (het 'n lewende siel)(hetsy mens, dier, vis);
- (2) is letterlik (bv. verwysend na siel asof vd uiterlike mens), en is ook figuurlik (bv. verwysend na siel asof vd innerlike mens);
- (3) het 'n aptyt en liggaam (verwysend na die hart en organe / bloed en die belangrikheid van kos en water);
- (4) haal asem, lewe, en i.g.v. die mens kan doodgaan - is verganklik (verwysend na die saad waaruit iemand gebore is);
- (5) het 'n gees (nie net letterlike asem nie, maar verwys ook na die innerlike mens want die mens as "siel" figuurlik gesproke het ook asem nodig om te kan lewe);
- (6) het 'n hart (nie net letterlik hart en organe nie, maar kan bv. beslis, en het begeertes, gevoelens - 'n wil)(verwys na die innerlike mens).

Die mens is dus 'n "wese" (MENSLIKE WESE/ ook somtyds verwys na as " 'n SIEL") met 'n LIGGAAM, waarin daar 'n "lewende SIEL" is (Gen. 1:30)(leer meer hieroor onder die studie vd liggaam, onder die onderwerp "die self"), en hy kan nie 'n "lewende siel" wees sonder "gees"/ASEM nie - het m.a.w. ('n) gees (letterlik "asem" en is ook "gees"/innerlike mens). Ook al die diere van die aarde, die voëls van die hemel, en al die kruipende diere op die aarde het elk 'n lewende siel in hulle... (die met lewensasem in hulle neusgate).  Maar sonder die "liggaam" en "lewensasem" kan niks 'n LEWENDIGE SIEL of DING of WESE wees nie.  Die begrip "LEWENDE WESE" verwys dus veral na alles wat "die ASEM vd lewensgees in hulle neusgate het"... (want die "asem" verander hulle in lewende siele)(Gen 7:22,23)(bv. die MENS, die vee, kruipende diere, voëls van die hemel)(Gen. 1:20,21,24;  2:19;  7:4;  9:10,12,15,16; Lev. 11:10,46; Deut. 11:6; Eseg. 47:9; Openb. 16:3). Daar word ook in verskeie skrifte na 'n (lewende) wese verwys as bloot " 'n siel " (Gen. 17:14; 19:20; Eks. 12:15,19; Hand. 3:23 ens.).

Die Skrif leer vir ons dat wanneer iemand sterwe, "die siel uitgaan" (Gen. 35:18) - dit vewys na hoe die persoon ophou om 'n lewende wese te wees... - in so 'n geval kan ons sê dat die "siel aan die doderyk oorgegee word" (Ps. 16:10), waar die wese dan "verderf" (die uiterlike keer terug na stof). Vgl. dit met 1 Kon. 17:21,22 wat skets hoe die kind daar se siel hom verlaat het, maar hy weer lewendig word toe dit terugkeer... Ander woorde wat ook gebruik word (veral waar iemand vroeer sterwe...) is dat daardie "siel afgeies word" (Luk. 12:20)....  Hierdie verwys natuurlik na die dood ("eerste" dood), nie die tweede dood nie. Hier sien ons "SIEL" o.a. verwys na "VERGANKLIKHEID" (kinders van Adam/die natuurlike mens - gaan dood). Dus word daar somtyds na "doodgaan" verwys as "iemand se siel verlaat hom of word weggeneem" (1 Kon. 19:4), en verwys na hoe iemand ophou op 'n lewende siel te wees. Die mens is 'n wese WAT ASEMHAAL en LEWE (en die siel vd vlees is in die bloed - Lev. 17:11-rol af vir meer hieroor). Die menslike wese kan DOODGAAN (is m.a.w. verganklik). Maar hy kan nie 'n lewende wese wees op aarde as hy nie 'n liggaam het nie.  Sonder liggaam is hy soos 'n "gees sonder vlees en bene" (verwysend na die innerlike mens wat nie 'n uiterlike het nie - soos die geeste van afgestorwenes). Hy kan dus slegs 'n lewende wese op aarde wees "MET" 'n liggaam.  Die menslike wese is verder 'n wese met 'n aptyt en kan bv. nie lewe sonder kos en water nie.  Die menslike wese het 'n hart (en kan beslis en dink, het begeertes, gevoelens - 'n wil...). Somtyds word die woord "siel" nie net gebruik t.o.v. 'n menslike wese nie, maar word ook gebruik van 'n groep menslike wesens wat soos " 'n mens" gesien word, bv. die volk Israel in Num. 21:4 waar daar na die volk "se siel" verwys word soos daar van 'n persoon as 'n siel gepraat word (vgl. dit met Ef. 2:15 en 1 Sam. 30:6).  In hierdie vb. was die "siel" vd volk aangespreek om die toestand van hulle siele aan te dui (in hierdie geval was dit "ongeduld"). In ander woorde kan ons se dat dit gewys het hoe die volk se "hart" lyk of hoe hulle harte gelyk het. Kyk ook hoe die Christelike kerk voorgestel word as 'n nuwe "mens" - duidelik met liggaam, siel en gees.  Die woord "siel" word baiemaal gebruik om iemand se ware toestand van bv. hoe hy dink, sy oorlegginge, gevoelens, begeertes ens. te beskryf. Die begrippe "hart" en "siel" word in heelwat skrifte saam gebruik (gewoonlik figuurlik)(bv. 2 Kon. 23:25 ens.) en ons sien hier die verband tussen die beslissings, begeertes, gevoelens, wil ens. vd hart en "die siel".

 Elke "siel" is in die hand van sy Skepper, die Here (so ook is die gees/asem van alle mense - dus, as God die asem wegneem, kan niemand lewe of 'n lewende siel op aarde wees nie)(Job 12:10; 34:14,15).

SIEL IN DIE BLOED:

Bg. betekenis vd woord siel in die Hebr. en Grieks, is dan waarby ons stilstaan in hierdie studie, en is die manier waardeur die begrip SIEL verduidelik kan word, maar ons kan ook kyk na terme waarmee die woord "siel" vgl. word, bv. "bloed". 

Die tema van "bloed" is belangrik wanneer ons verwys na die siel, want die SIEL VD VLEES IS IN DIE BLOED! (of anders gestel, "die siel van alle vlees is sy bloed"; elkeen se bloed is met sy siel verbind...-Lev. 17:14)... In hierdie opsig sien ons dat SIEL nie net verwys na iets of iemand as "lewende wese" nie, maar ook verwys daarna dat die siel gesien kan word as na die siel = die bloed (Deut. 12:23)("die wese se lewe is in die bloed"). Ons ken die gesegde "sowaar as my siel leef!" (1 Sam. 17:55) wat verwys na die mens wat gesien word as "'n siel" en sy lewe is in sy siel (in sy bloed)! - natuurlik, solank hy asem het!, want wanneer hy sy laaste asem uitblaas dan leef sy siel nie meer nie (wat weer verwysend is na die verganklikheid van die kinders van Adam..., en daarom verwys "siel" nie net na die lewe in die bloed nie, maar ook na die verganklikheid vd mens as lewende wese). Geen mens kan lewe sonder bloed in sy liggaam nie, en geen organe kan funksioneer sonder bloed nie want sonder bloed kry hulle nie die nodige suurstof en minerale wat nodig is om te kan funksioneer nie.  Wanneer die hart stop en die bloed nie meer deur die liggaam pomp nie, hou die mens op om 'n "lewende siel" op aarde te wees (want die LEWE IS IN DIE BLOED!). Nadat die persoon sy laaste asem uitgeblaas het, gaan hy dood, en die liggaam keer terug na stof... (dit verwys na die uiterlike mens), en duidelik meer die LETTERLIK gesproke "siel" (mens hou dan op om 'n lewende wese te wees op aarde / bloed stop...).  Wat die SIEL aanbetref is daar geen hoop vir die natuurlike mens wanneer hy doodgaan nie.  Wanneer die mens doodgaan is hy soos "'n gees sonder vlees en bene" en wag op die "tweede dood"! Hierdie verwys na VERGANKLIKHEID (een vd betekenisse vd woord "siel"). Maar dit is natuurlik anders vir die geestelike mens!, want die geestelike mens se innerlike is vernuwe en hy het LEWE IN DIE BLOED VAN CHRISTUS, en het daarom die belofte van letterlike opstanding, en hy sal nie onder die oordeel van die tweede dood val nie...

_________________________________________________________________________________

Beeldspraak oor die siel: 

DIE SIEL kan beskryf word soos "SAAD":
"Saad" word vir verskillende dinge in die Skrif gebruik in vergelykings, bv. dat mense in die wêreld gesaai word... (Matt. 13) - "wêreld" word dan met grond vgl., en mense ("siele" / mense) soos saad. Hier sien ons hoe die woord siele somtyds gebruik kan word vir mense - vgl. dit met skrifte waar dit so gebruik word: Eks. 1:5, Gen. 46:25... Maar die woord siel verwys weer in ander skrifte spesifiek na die siel van elke mens (dan nie die mens "as siel" nie, maar "die siel vd mens"), bv. Eks. 30:15. Dit kan miskien verduidelik word deur die vb. van waar die mens in geheel voorgestel word soos saad wat in grond gesaai word (en lig en kos en water en omstandighede nodig het), bv. bome wat groei en vrug dra (Matt. 3:10; 21:43 ens.) - in hierdie geval kan die liggaam vd mens soos grond voorgestel word, die siel vd mens soos saad (en die gees vd mens soos lig) - soos ons inderdaad sien baiemaal die geval is in die Skrif.
Kom ons kyk na so 'n vgl.:
- die LIGGAAM vd mens word voorgestel met "GROND" (en is inderdaad uit grond gemaak!, en keer terug na stof wanneer iemand sterwe),
- die GEES VD MENS word voorgestel met lig (die mens word 'n "lewende siel" wanneer God asem/gees inblaas in die mens),
- die SIEL word voorgestel met "SAAD" (of plant of boom...)...iets wat GROEI en VRUG DRA.  Die beeldspraak word graag in die Skrif gebruik waar mense voorgestel word met saad; bv. gelowiges, hoe hulle in die wêreld gesaai word om te groei en moet vrug dra...(http://warechristene.blogspot.com/p/blog-page.html) - en hoe hulle vrug geoes word wanneer Christus terugkom. Die gelowige se hart kan bv. so gesien word soos 'n plant (neem kennis dat siel baiemaal vgl. word met hart).  Bv., die geestelike mens wat weer gebore word deur die Heilige Gees dra vrug tot ewige lewe... (Rom. 6:22; Spr. 11:30; Joh. 4:36 ens.), maar die natuurlike mens dra vrute vir die dood.

'n Plant het lig nodig om te kan LEWE. Op dieselfde wyse het die menslike wese "lig" of gees nodig om te kan lewe (vgl. met tema van "lewende siele") - kan dus nie lewe sonder die letterlike asem ("lig") wat God vir hulle gee nie, en as die mens sy laaste asem (letterlik bedoel) uitblaas (as dit donker word en die gees of asem hom heeltemal verlaat) dan gaan hy letterlik dood...  (kyk gerus ook die beeldspraak van hoe hierdie figuurlik gebruik word in die skrif van "kinders vd nag" en "kinders vd dag"). Ons weet ook hoe belangrik water en kos is vir saad om te groei (tot plant/boom, en vrug dra) en LEWE.  Op dieselfde wyse het die siel vd mens WATER en KOS nodig - letterlik en figuurlik!  LETTERLIK  is water baie nodig vir liggaam en organe, en terloops weet ons dat BLOED ook baie water bevat. En as die mens geen voedsel eet nie, sal hy uiteindelik doodgaan, want hy is 'n LEWENDE WESE met 'n APTYT en het kos nodig om te kan lewe.
Op dieselfde wyse wat ons as "siele" letterlik kos en water nodig het (die uiterlike mens), so het ons FIGUURLIK gesproke ook kos en water nodig! (die innerlike mens)(https://warechristene.blogspot.com/2018/06/water-vir-lewe.html) ;
(https://warechristene.blogspot.com/2017/10/honger-dors-vreemdeling-naak-siek.html).
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kom ons kyk wat ons kan leer oor "DIE SIEL" uit Jesus se woorde:

(1)  Niemand kan die siel doodmaak nie, behalwe God:

- (Mat 10:28)  En moenie vrees vir die wat die liggaam doodmaak, maar die siel nie kan doodmaak nie; maar vrees Hom liewer wat die siel sowel as die liggaam kan verderwe in die hel. - hier lyk dit of Jesus die woord "siel" gebruik vir die innerlike mens. God kan iemand se siel verderwe, en die manier hoe Hy dit doen is deur dit te laat verderwe in die hel.  Dit wil dus voorkom of in hierdie skrif die woord liggaam meer verwysend is na die uiterlike mens, en die woord "siel" na die innerlike mens. Vgl. dit met Jak_5:20  ("laat hy weet dat die een wat ‘n sondaar van sy dwaalweg bekeer, ‘n SIEL UIT DIE DOOD SAL RED en ‘n menigte sondes sal bedek") - duidelik verwys hierdie nie na die (eerste) dood nie, maar na die tweede dood wanneer die wie se name nie in die boek vd lewe is nie, veroordeel sal word tot die hel. 

(2) Die siel / innerlike mens is belangriker as die uiterlike mens:

- (Mat_16:26  - "Want wat baat dit ‘n mens as hy die hele wêreld win, maar aan sy siel skade ly? Of wat sal ‘n mens gee as losprys vir sy siel?"). Die siel verwys weer-eens hier na die innerlike mens, wat terloops sal skade ly as iemand nie homself verloen en sy kruis opneem en vir Jesus volg nie - elkeen wat sy lewe wil red, sal dit verloor;  maar elkeen wat sy lewe om Jesus se ontwil verloor, sal dit vind (v. 24,25). Daar is geen losprys vir die siel nie, behalwe in Jesus Christus. (Vgl. hierdie met punt 1). Om vir die uiterlike mens te sorg is belangrik, ja, maar dit is belangriker om vir die innerlike mens te sorg - vgl. dit met die tema van "oefen in godsaligheid", wat belangriker is as liggaamlike oefening. 

(3)  Die siel vd mens word somtyds gebruik om die mens te toestand te beskryf:

Die siel word baiemaal gebruik om te beskryf hoe iemand voel of dink of redeneer of hoe hy "sien". In hierdie geval verwys dit nie na die letterlike hart en bloed en organe nie, maar na die innerlike mens. Net soos die fisiese hart en organe beinvloed word deur dit waaraan die liggaam blootgestel word (bv. weersomstandighede, kieme, inneem van kos en water ens.), en bloed 'n prentjie is van die mens se gesondheid, oorsprong ens., net so word die innerlike mens beinvloed - en die siel beskryf hierdie toestand! (maw, iemand se oorsprong, hoe hy dink en "sien" en verstaan, hoe hy voel en hoe gesond hy is ens.).
Bv., die siel kan beskryf hoe iemand voel:
-(Mat_26:38  Toe sê Hy vir hulle: My siel is diep bedroef tot die dood toe; bly hier en waak saam met My);
-(Joh_12:27  Nou is my siel ontsteld, en wat sal Ek sê? Vader, red My uit hierdie uur? Maar hierom het Ek in hierdie uur gekom). 

Of wys wat iemand begeer:
-(Luk_12:19  En ek sal vir my siel sê: Siel, jy het baie goed wat weggesit is vir baie jare; neem rus, eet, drink, wees vrolik. Luk_12:20  Maar God het aan hom gesê: Jou dwaas, in hierdie nag sal hulle jou siel van jou afeis; en wat jy gereedgemaak het, wie s’n sal dit wees?).
Die "hart" (nie die fisiese hart nie) word ook baiemaal gebruik om hierdie dinge te beskryf, en word dus gesien of kan vgl. word met die siel vd mens:
(Mat 5:28)  Maar Ek sê vir julle dat elkeen wat na ‘n vrou kyk om haar te begeer, reeds in sy hart met haar egbreuk gepleeg het.

(Mat 11:29)  Neem my juk op julle en leer van My, want Ek is sagmoedig en nederig van hart, en julle sal rus vind vir julle siele;

(Mat 12:34)  Addergeslag, hoe kan julle goeie dinge praat terwyl julle sleg is? Want uit die oorvloed van die hart praat die mond.

(Act 4:32)  En die menigte van die wat gelowig geword het, was een van hart en siel, en nie een het gesê dat iets van sy besittings sy eie was nie, maar hulle het alles in gemeenskap gehad.

Mar_12:30  "en jy moet die Here jou God liefhê uit jou hele hart en uit jou hele siel en uit jou hele verstand en uit jou hele krag. Dit is die eerste gebod". 

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------