Oog vir oog, tand vir Tand

Rol af vir kort studies oor die volgende onderwerpe (in hierdie konteks bespreek):

- Ons mag nie oordeel nie;

- Dit gaan oor die hart;

- "Oog vir oog, tand vir tand" in die O.T. / N.T.

- Die effek van oog vir oog, tand vir tand in spesifieke gevalle.

- Skrifte (en kontekste).

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

OPSOMMING:

Die spreekwoord "oog vir oog, tand vir tand" is 'n ou spreekwoord selfs gebruik onder die wet van Moses... Hierdie konteks van oordeel uitvoer teenoor slegte mense wat ander leed aandoen deur aan hulle te doen wat hulle aan jou doen, was gebruik in spesifieke gevalle. Die konteks van Matt. 5:38-42 (waar Jesus praat oor "oog vir oog, tand vir tand") is ook in konteks met "slegte mense wat ander leed aandoen", maar dit wil voorkom of Hy hier regstel hoe die spreekwoord verkeerdelik gebruik was (bv dat dit in verkeerde situasies van "leed aandoen" somtyds toegepas was...). "Oog vir oog, tand vir tand" was bv. in spesifieke gevalle in die O.T. geldig, en in hierdie gevalle het die Here hulle opdrag gegee "om te oordeel", maar andersins in gevalle waar mense jou leed aandoen, mag jy nie ditto aan hulle doen wat hulle aan jou doen nie! Jesus het geleer "moenie oordeel nie" (bv. in hierdie konteks is dit geldig), maar in 'n ander konteks het Hy weer geleer dat ons 'n regverdige oordeel moet oordeel (Joh. 7:24)(1 Kor. 5:12 ens.).  "Om te oordeel" is nie verbode nie!, maar dit gaan oor die konteks bv., kwaadspreek is 'n vorm van "verkeerde oordeel" (Matt. 12:37; Jak. 4:11), en om iemand te oordeel op iets terwyl jy dit self ook doen, is "verkeerd oordeel"... (bv eiesinniges, mense wie se hart verhard is, ens.)(Rom. 2:1; Matt. 7:1-6). Op dieselfde wyse is "oog vir oog, tand vir tand" 'n vorm van verkeerde oordeel, want ons mag nie aan ander doen wat hulle (leed) aan ons doen nie. 

Of hierdie spesifieke gevalle waar "oordeel" toegelaat was in die O.T. in die vorm van "doen aan hulle wat hulle aan jou gedoen het" (m.a.w. in die gevalle van moordenaars en valse getuies) steeds dieselfde hanteer word in die N.T., is natuurlik 'n debateerbare punt (bv., sommige lande het nog doodstraf, maar dit beteken natuurlik nie dat iemand self mag wraak neem nie). Dit is so dat Christene nie onder die wet van Moses is nie en dat sekere wette dus anders vervul word in die N.T. as in die Oue (en daarom kan doodstraf debateer word), maar dit wil ook voorkom of dit wat Jesus hier aanraak in Matt. 5 eerder gaan oor die feit dat mense hierdie spreekwoord verkeerd gebruik het, nie noodwendig dat Hy bedoel het die wet word nou anders vervul nie... 

Die twee gevalle wat veral genoem was in die O.T. (van oog vir oog, tand vir tand)(rol af vir 'n opsomming hieroor), is: (1) moordenaars en (2) valse getuies (daar was ook sekere ander gevalle van "doen aan iemand wat hy aan jou doen", bv. as jy 'n liggaamsgebrek aan iemand veroorsaak het, dan moes so ook aan jou gedoen word - Eks. 21:26,27).  Die kind vd koninkryk is nie veronderstel om ditto leed te doen aan ander wat hulle aan jou doen nie! (in hierdie opsig mag jy nie oordeel nie) - die rede waarom "oordeel" toegelaat was in die O.T. in hierdie spesifieke gevalle, was ten eerste natuurlik omdat die Here daardie oordeel in hulle hande gegee het, maar ook om spesifieke redes;  bv., in die geval van valse getuenis was die rede hiervoor sodat hulle die kwaad uit hulle midde kon uitroei, sodat die ander dit hoor en vrees en nie ook dieselfde verkeerd doen nie... - Deut. 19:16-21 (DIE REDE WAS NIE OM WRAAK TE NEEM NIE). Ons moet ook onthou dat oordeel nie altyd dieselfde uitgevoer word in verskillende bedelings nie (selfs vergifnis word verskillend verkry in verskillende bedelings), bv. in die nuwe bedeling kan iemand met bloedskuld nog kans gegee word om langer in die lewe te wees eerder as om doodgemaak te word, dit is nou as iemand in Jesus Christus glo... (kyk temas van "lewe vir lewe" en "betaal deur Sy bloed"). 

Om in hierdie spesifieke gevalle aan ander te doen wat hulle aan jou gedoen het, het gegaan oor hoe die probleem/regsaak opgelos word (dit was nie bedoel vir wraak nie), en "oog vir oog, tand vir tand" het beslis 'n positiewe effek gehad in hierdie spesifieke gevalle in die O.T. (en hulle was immers toegelaat om oordeel uit te voer in hierdie spesifieke gevalle), maar mag nie toegepas gewees het op alle gevalle waar leed aangedoen was nie (en sou terloops dan ook nie dieselfde positiewe resultate oplewer nie; terloops 'n tema wat Jesus o.a. ook aangeraak het...-Matt. 5:26). Kinders vd koninkryk moes m.a.w. in die O.T. ter wille vd Here hierdie oordeel uitvoer t.o.v. hierdie spesifieke situasies (bv. om iemand wat bloed op sy hande het, dood te maak - lewe vir lewe - soos 'n land wat doodstraf het;  of om waar iemand iemand anders leed aandoen deur valse getuienis, dieselfde aan daardie persoon gedoen word). Of die daad "oog vir oog, tand vir tand" in een of beide van hierdie spesifieke situasies steeds van toepassing is of kan wees in die N.T. (en in watter gevalle) kan 'n punt van redenasie wees, maar wat gebeur in Matt. 5 is dat Jesus waarsku teen die gebruik van hierdie spreekwoord waar iemand dit gebruik ten doel om te oordeel (bv waar iemand dit gebruik om wraak te neem en dit sommer in enige situasie van "leed aandoen" toepas). Die oordeel behoort nie aan ons nie, maar is in die Here se hande - Hy sal toesien dat waar iemand jou onreg aangedoen het daardie persoon dit terug sal ontvang (Kol. 3:25) - jy mag nie self toesien dat dit gebeur nie. Die Christen moet 'n vergewens-gesinde hart hê en hoop/bid dat so 'n persoon liewer tot belydenis kom sodat hy vergifnis kry, eerder as wat hy dieselfde aan hom wil doen. Die Christen moet ook 'n barmhartige hart hê wat voorspoed vir iemand toewens eerder as hoop dat dit ook met daardie persoon sleggaan. As jy gehoorsaam is aan Jesus Christus en dus in hierdie opsig "nie oordeel" (m.a.w. nie doen aan ander wat hulle aan jou doen) nie, beteken dit nie dat die persoon onvoorwaardelik vergewe word nie, maar waaroor dit gaan is dat die oordeel in die Here se hande is, nie in joune nie... (Jak. 4:12);  daar word vd Christen verwag om te vergewe sou die persoon sy sonde teenoor hom bely (kyk tema van "berou en bely"); daar word verwag dat ons barmhartig is en liewer seën, as haat. 

M.a.w., moenie oordeel deur aan ander te doen wat hulle aan jou doen nie, maar l.w. dat in sekere situasies daar wel van Christene verwag word in die N.T. om 'n tipe "oordeel" uit te voer(1 Kor. 5:12)-  wat natuurlik niks met wraak te doen het nie!...; bv. daar moet geoordeel word teen sondes wat in die kerk toegelaat word, want sondes kan die hele deeg suurmaak;  en daar moet geoordeel word in die geval van valse leraars en profete...ens. - in die Skrif word verduidelik hoe opgetree moet word in elk van hierdie soort situasies - dit is 'n studie op sy eie, en vir meer inligting hieroor kan o.a. na hierdie pos gekyk word:http://warechristene.blogspot.com/2013/08/moenie-oordeelveroordeel-nie-2.html). Christene maak baiemaal die fout deur Jesus se woorde van "moenie oordeel nie" uit konteks te neem, en dan dit op verkeerde situasies toe te pas waar regverdige oordeel eintlik nodig is. 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dit gaan oor die hart! 

wat is in jou hart t.o.v. iemand anders? - m.a.w., al het die persoon jou leed aangedoen, moet jy nie ditto aan hom doen of wil he dat ditto aan hom gedoen word nie, want dan "oordeel jy" (wil wraak neem).  Hoekom nie "oog vir oog, tand vir tand" nie? - "want jy mag nie oordeel nie" (jy mag nie wraak neem nie) - so iemand sal m.a.w. steeds geoordeel word, ja (as hy nie regmaak nie), maar daardie oordeel is in die Here se hande, nie in jou hande nie...: 

JESUS HET 'N PAAR VOORBEELDE GEGEE OM HIERDIE VIR ONS BETER TE VERDUIDELIK:

-As iemand jou haat (en bv sleg doen aan jou omdat hy jou haat), moet jy hom nie terughaat nie MAAR EERDER GOED DOEN AAN HOM (al doen hy sleg aan jou). 

-As iemand jou vervloek (hy wil dus hê dit moet met jou sleggaan), moet jy nie dieselfde doen nie (jy moet nie ook wil he dit moet met hom sleggaan nie) - EERDER MOET JY HOM SEëN. 

-As iemand jou beledig of vervolg, moet jy dit nie terugdoen nie maar EERDER VIR HOM/HAAR BID...

-Is iemand jou vyand, moet jy nie 'n vyand terugwees nie maar EERDER DIE PERSOON LIEFHê... (m.a.w., word nie verbitterd nie, reken die kwaad nie toe nie, ens.)(Matt. 5:43-45). 

Hierdie is nie altyd maklik om te doen nie, maar die kind vd Here moet sy/haar hart "besny" om nie slegte gedagtes t.o.v. iemand anders te koester (wat tot gevolg kan hê dat jy leed aan ander doen wat hulle aan jou doen) nie. Ons moenie oordeel (wraak neem, terugdoen aan hulle, of he dit moet sleggaan met die persoon) nie... (Matt. 7:1-6). Jy dink "oog vir oog, tand vir tand" kom die persoon toe?  Wel, dit mag hom miskien toekom (as hy bv. nie bely en regmaak) nie, maar hierdie oordeel is nie in jou hande nie - dit is in die Here se hande (en terloops, as hy sy sonde teenoor jou bely, moet jy hom vergewe...Matt. 18_21-35). Die waarheid is dat ons almal oordeel verdien!, so wie is jy om 'n ander "te oordeel"/te straf/wraak neem (Matt. 7:3) - ons almal het 'n kans nodig om reg te maak... Jesus het o.a. geleer dat ons liewer ons teëparty gou goedgesind moet word... (Matt. 5:25). Dit gaan hier oor gesindheid! Wat is ons gesindheid teenoor ons vyande? Wat is ons gesindheid teenoor die wat ons haat, die wat ons beledig en vervolg, die wat ons vervloek? Ons gesindheid moet nie dieselfde wees as hulle, en ons moenie doen wat hulle (verkeerd aan ons) doen nie (as hulle nie bely nie, sal die Here met hulle afreken).

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ONS MAG NIE OORDEEL NIE:

Dit is duidelik dat sommige die spreekwoord oog vir oog, tand vir tand, in die O.T. sommer op ander situasies ook toegepas het as net die spesifieke situasies genoem onder die wet van Moses (en dit was nie wat die Here bedoel het nie). Uit Jesus se woorde kan ons aflei 'n paar situasies waar dit lyk hierdie spreekwoord verkeerd gebruik was bv. in situasies waar 'n slegte mens iets van jou afdwing of van jou steel, ens.  Jesus maak dit duidelik dat ons nie aan hulle moet doen wat hulle aan ons doen nie (bv. om hom ook jou onderkleed te gee as hy jou bokleed vat, om twee myl saam met hom te stap as hy een myl van jou afdwing, om ook jou ander wang te draai as hy jou op die wang slaan...). Jesus is nie hier besig om teen die wet te spreek nie, maar besig om reg te stel hoe hulle die wet verkeerd gebruik het. "Oog vir oog, tand vir tand" was 'n manier om sekere regsake op te los in die O.T. - ons kan dit vgl. met ons eie regstelsel; burgers mag bv. nie reg in eie hande neem nie! As iemand van jou steel, mag jy nie terugsteel nie.  As iemand jou seermaak, mag jy hom nie terug seermaak nie... Op ditto wyse word daar vd kind vd koninkryk verwag om nie reg in eie hande te neem nie, want elkeen sal geoordeel word - na regte:

(1)  verdien ons ook self om geoordeel te word (Matt. 7:1-6); 

(2) die Here laat Sy son opgaan oor slegtes en goeies (Hy laat reën op regverdiges en onregverdiges)(Mat 5:45); en 

(3) ons kan nie loon verwag as ons slegs die liefhet wat vir ons liefhet nie! (Mat 5:46). 

Daar word van Christene verwag om soos die Here hieroor te sien/dink.  Neem gedagtes gevange tot gehoorsaamheid aan Christus - moenie in jou hart ander oordeel (in die opsig van "oog vir oog, tand vir tand") nie.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Kom ons kyk na die spesifieke gevalle in die O.T. waar hierdie spreekwoord "oog vir oog, tand tand" gebruik (of geldig) was - waar gedoen is aan mense wat hulle aan ander doen...: 

- in die geval van lewe vir 'n lewe (bv. waar iemand iemand anders doodslaan, of iemand bv. veroorsaak dat 'n vrou haar baba verloor - Eks. 21:22-25; Lev. 24:17-23) (lewe vir lewe, oog vir oog, tand vir tand, hand vir hand, voet vir voet, brandplek vir brandplek); of 

- in die geval van waar iemand kwaadwillig valse getuienis teen iemand anders gee (Deut. 19:16-21). Sou dit gevind word dat iemand valslik teen sy broer getuig het, dan moes daar aan so iemand doen soos hy gedink het om met sy broer te doen (oog vir oog, tand vir tand). 

Die betrokke skrifte:

- (1) In die geval van waar iemand veroorsaak dat 'n vrou haar baba verloor: (Eks. 21:22-25 - "En as manne met mekaar veg en ‘n swanger vrou so stamp dat haar vrug afgaan, maar daar geen ander letsel is nie, moet hy sekerlik boete betaal soos die man van die vrou hom dit oplê, en hy moet dit deur skeidsregters gee. Maar is daar ‘n letsel, dan moet jy gee lewe vir lewe, oog vir oog, tand vir tand, hand vir hand, voet vir voet, brandplek vir brandplek, wond vir wond, kwesplek vir kwesplek").

-  (2) In die geval van 'n kwaadwillige/valse getuienis teen iemand: (Deut. 19:16-21 - " As ‘n kwaadwillige getuie teen iemand optree om van ‘n oortreding teen hom te getuig, dan moet die twee manne wat die regsaak het, gaan staan voor die aangesig van die HERE, voor die priesters en die regters wat daar in dié dae sal wees. En die regters moet terdeë ondersoek doen, en is die getuie ‘n valse getuie, het hy vals teen sy broer getuig, dan moet julle met hom doen soos hy gedink het om met sy broer te doen; so moet jy dan die kwaad uit jou midde uitroei. En die ander moet dit hoor en vrees en nie meer verder by jou so iets verkeerds doen nie. En jou oog mag nie verskoon nie: lewe vir lewe, oog vir oog, tand vir tand, hand vir hand, voet vir voet"). 

- (3) In die geval van waar iemand moordpleeg: (Lev 24:17-23 - "En as iemand enige mens doodslaan, moet hy sekerlik gedood word. Maar hy wat ‘n stuk vee doodslaan, moet daar vergoeding voor gee; lewe vir lewe. En as iemand aan sy naaste ‘n liggaamsgebrek toebring soos hy gedoen het, net so moet ook aan hom gedoen word: breuk vir breuk, oog vir oog, tand vir tand dieselfde liggaamsgebrek wat hy aan ‘n mens toebring, moet ook aan hom toegebring word. Hy dan wat ‘n stuk vee doodslaan, moet daar vergoeding voor gee; maar hy wat ‘n mens doodslaan, moet gedood word. Net een wet moet daar vir julle wees die vreemdeling moet soos die kind van die land wees; want Ek is die HERE julle God. Moses het toe met die kinders van Israel gespreek, en hulle het die vloeker buitekant die laer uitgebring en hom gestenig. En die kinders van Israel het gedoen soos die HERE Moses beveel het").

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

"Oog vir oog, tand vir tand" in die N.T.:

In die N.T., onder die nuwe bedeling, word hierdie wet van "oog vir oog, tand vir tand" in hierdie spesifieke situasies nie noodwendig op dieselfde manier vervul nie. En sou iets daarvan nog geldig wees (bv., sou 'n land nog doodstraf toepas), is dit belangrik dat ons nie die dieselfde fout maak deur die spreekwoord verkeerd te gebruik sommer op enige situasie van leed aandoen soos sommige in die O.T. gedoen het nie. DIE SPREEKWOORD "OOG VIR OOG, TAND VIR TAND" is liewer nie iets waarmee die Christen hom moet bemoei nie! Jesus het geleer dat die manier hoe ons slegte mense moet hanteer, is om hulle nie te weerstaan (teen hulle opstaan/soos 'n opponent-Gr. woord "anth-is'-tay-mee") nie (dit kan vgl. word met die tema van wraak neem - Christene mag nie wraak neem nie). Die konteks gaan dus hier oor moenie "teen hulle opstaan" (hulle weerstaan) nie - moenie oordeel neem nie, moenie aan hulle doen wat hulle aan jou doen nie... (Matt. 5:38-41), want die waarheid is dat jy o.a. die slegste daarvan kan afkom sou jy dit doen.

Kom ons kyk na die Skrif waar Jesus hieroor praat: 

Mat 5:38  Julle het gehoor dat daar gesê is: Oog vir oog en tand vir tand. 

Mat 5:39  Maar Ek sê vir julle dat julle ‘n slegte mens nie moet weerstaan nie; maar as iemand jou op jou regterwang slaan, draai ook die ander een na hom toe. 

Mat 5:40  En hy wat met jou na die gereg wil gaan en jou onderkleed wil neem, laat hom ook die bo-kleed kry. 

Mat 5:41  En elkeen wat van jou een myl afdwing, loop met hom twee myl saam. 

Mat 5:42  Gee aan hom wat jou iets vra, en wys hom nie af wat van jou wil leen nie. 

Dit is so dat die rede vir "oog vir oog, tand vir tand" bv. in die geval van valse getuie 'n positiewe effek gehad het sodat mense dit nie meer doen nie (Deut. 19:16-21), maar die optrede "oog vir oog, tand vir tand" sal nie op alle situasies 'n positiewe effek hê nie!  Jesus verduidelik hierdie o.a. in Matt. 5:40 (l.w. die konteks van "na die gereg gaan") en Matt. 5:25,26 ("Wees gou goedgesind teenoor jou teëparty so lank as jy nog saam met hom op die pad is, sodat die teëparty jou nie miskien oorgee aan die regter en die regter jou oorgee aan die geregsdienaar en jy in die gevangenis gewerp word nie. Voorwaar Ek sê vir jou, jy sal daar sekerlik nie uitkom voordat jy die laaste oortjie betaal het nie"). Volgens Sy woorde is dit duidelik dat "oog vir oog, tand vir tand" nie altyd 'n positiewe effek het nie.  Dit gaan oor ons gesindheid (ons moet die gesinheid hê van: "wees gou goedgesind teenoor jou teeparty"), en dit is tot ons eie beskerming as ons liewer onreg lei of ons laat berowe! Hierdie is terloops ook in die eerste gemeentes geleer: (1 Kor. 6:7 - "Dan is dit al werklik ‘n gebrek onder julle, dat julle regsake met mekaar het. Waarom ly julle nie liewer onreg nie? Waarom laat julle jul nie liewer berowe nie?"). Christene moet regsake onder mekaar hê en hierdie dinge moet onder mekaar uitgesorteer word, ja, en daar moet regverdige oordeel plaasvind, ja, maar dit beteken nie jy gaan hierdie goeie resultate kry deur "aan hulle te doen wat hulle aan jou doen" nie - dit is nie die manier hoe jy hulle kry "om op te hou verkeerd doen" nie. In geval van valse getuies kan die kerk dit miskien besluit en uitvoer? - wel, dit is 'n punt van redenasie, en sou dit vervul word soos in die O.T. in hierdie spesifieke situasie, sal dit bes moontlik goeie resultate oplewer, maar nie in ander situasies noodwendig waar leed aan iemand gedoen word nie.  Wanneer ons gevra word om liewer te ly en berowe te word as om te doen wat hulle aan ons doen, beteken dit nie dat daar 'n kaartjie gegee word vir die slegte om sleg te wees (asof hy dit mag doen) nie, maar eerder gaan dit oor "jy mag nie oordeel nie" (die oordeel is in die Here se hande). Ons moet liewer vir so iemand bid en hoop dat die persoon tot belydenis kom omdat jy hom graag wil vergewe (nie wraak in jou hart koester nie) - dit is eerder hoe die Christen se hart moet wees (rol op na die opsomming "dit gaan oor die hart). 

M.a.w., jy moenie 'n opponenet word van 'n slegte mens nie (m.a.w., moet hom nie "weerstaan" nie), want as jy so iemand weerstaan mag jy dalk die slegste daarvan afkom! Jou weerstand gaan nie veroorsaak dat hy verander nie, maar dit kan inteendeel slegter met jou gaan as jy hom op hierdie manier oordeel. Neem 'n vb. waar iemand jou beledig (en vervolg) - as jy teen so iemand opstaan sal die belediging bes moontlik net erger word... Wat jy eerder moet doen is om vir so iemand te bid. Hierdie is die tipe GESINDHEID wat Jesus daarom van Sy kinders verwag (en dit is tot ons beskerming!): 

As iemand jou beledig en vervolg, BID VIR HOM.

As iemand jou haat, DOEN GOED AAN HOM.

As iemand jou vervloek, SEEN HOM.

As iemand jou vyandig is, WEES LIEF VIR HOM...  

Jesus het selfs geleer dat ons moet gee aan hom wat iets van ons vra, en wys hom nie af wat van jou wil leen nie (Mat 5:42). Hierdie gaan oor goeie gesindheid en barmhartigheid - en die bedoeling is weer-eens in konteks!; bv., nie enige iets wat iemand van jou vra kan jy gee nie - bv., as 'n man vir 'n getroude man vra om hom sy vrou te gee, dan bedoel Jesus tog nou beslis nie hier dat hy dit moet doen nie (want sou hy dit doen dan gaan hy veroorsaak dat sy egbreuk pleeg omdat sy met iemand anders trou). Ons moet verstaan dat die konteks van hierdie reels alles gaan oor gesindheid, nie bedoel om die wat kwaad doen 'n kaartjie te gee om meer kwaad te doen nie. En dit is ook duidelik dat die effek van "oog vir oog, tand vir tand"  gewoonlik negatiewe resultate oplewer - die Christen moet nie die gesindheid koester van "oog vir oog, tand vir tand" nie. 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Die effek van die wet "oog vir oog, tand vir tand" in die O.T.:

Soos bo gesien, was hierdie spreekwoord geldig in spesifieke gevalle in die O.T., en daar was 'n doel daaragter hoekom daar gedoen is aan iemand wat hy aan ander doen. 

Ons het vinnig bo gekyk na die geval van 'n valse getuie, en aan hom moes gedoen word wat hy aan ander gedoen het - en die rede hiervoor was sodat hulle die kwaad uit hulle midde kon uitroei - sodat die ander dit hoor en vrees en nie ook dieselfde verkeerd doen nie-Deut. 19:16-21. Hier sien ons hoe die Here Sy kinders sekere oordeel gegee het... Hulle mag m.a.w in hierdie spesifieke situasies "geoordeel" het (maar die doel daarvan was ook nie om wraak te neem nie). In hierdie geval het oog vir oog, tand vir tand ook goeie resultate opgelewer! Daar was ook 'n ander geval waar dit goeie resultate opgelewer het, en dit is in die geval van "bloed op hande".  In die O.T. was daar geen offer of losgeld wat 'n moordenaar (wat onskuldige bloed vergiet het) se skuld kon betaal nie (Num. 35:31) - die enigste manier hoe so 'n persoon vir sy skuld kon betaal was met sy eie lewe... (LEWE VIR 'N LEWE). In ander woorde, vir 'n kind vd koninkryk om nie onder oordeel te val (en dus geoordeel te word tot tweede dood) nie a.g.v. bloedskuld, moes hy met sy eie lewe betaal.  Ook het bloedskuld 'n invloed op die land gehad en moes uitgevee word (bv. in koning Dawid se tyd was daar 'n vb. van hongersnood a.g.v. bloedskuld in die land...). Ons sien dus dat in die O.T. die een wat doodgeslaan het self ook doodgemaak is...  - en die resultate was positief sowel vir die persoon self, asook vir die land. Selfs waar bloed nie gewreek is nie moes dit later gewreek word (Openb. 16:6) - hierdie is 'n basiese wet wat van die begin af so was, en as jy nie met jou eie lewe betaal (vir bloedskuld) nie, dan moet daar met iemand anders se bloed betaal word (selfs as iemand iemand perongeluk doodgemaak het in die Ou bedeling, kon hy na een vd vrystede vlug en daar bly tot die hoepriester se dood... - deur wie daar dan vir sy skuld betaal is). Enige regverdige wie se bloed vergiet is in die O.T. en daar nooit daarvoor geeis was nie, was geeis vd nageslag wat vir Jesus gekruisig het (en l.w. van die wat self bloedskuld op hulle gehad het - dit verwys nie na onwetendes nie  - Luk. 11:49-51; Matt. 27:25). God gee om vir elke mens, en daarom sal Hy bloed eis waar iemand iemand anders doodmaak - in ander woorde, as daar nie vir die bloed wat vergiet is betaal word nie, dan sal daardie persoon onder oordeel val (al is hy ook 'n kind vd belofte). Wat bloedskuld aanbetref, was dit dus so in die O.T. dat wat jy aan ander doen, moes aan jou gedoen word... (oog vir oog, tand vir tand - en die doel hiervan was nie bedoel om wraak te neem nie, maar was eerder 'n offer sodat iemand gered kon word, en sodat die land skoon kon word, alhoewel die Here ook hierdie oordeel in hulle hande gegee het om dit terwille van Hom uit te voer...). Daar moes altyd betaal word vir bloedskuld;  selfs al was dit perongeluk, was daar 'n straf bv. dat die persoon na 'n vrystad gestuur is (Rig. 1:6,7; 1 Sam. 15:33). Die reel het nie regtig verander wat bloedskuld aanbetref nie (lewe vir 'n lewe), maar waar die offers vd O.T. nie kon betaal vir bloedskuld nie, is Jesus se offer anders (Kol. 2:14; Jes. 53; 1 Pet. 2:24, ens.) - en Hy het immers met Sy lewe betaal in ons plek. Dit is waarom "sonde tot die dood" so gevaarlik is, want so iemand word skuldig aan die bloed van Christus as hulle die sonde weer begin dien... (want Jesus het hulle met Sy bloed gekoop - Sy lewe gegee vir hulle lewens), en watter ander offer is daar dan? (l.w. dat sonde wat nie bely en afgelê word nie, kan verander in "sonde tot die DOOD" - maw "kan sonde word wat tot die dood lei").

 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kom ons kyk na 'n paar N.T. skrifte rakende die onderwerp (en konteks skrifte): (natuurlik is daar baie meer skrifte wat saam met hierdie onderwerp behandel kan word...)

Mat 5:38  Julle het gehoor dat daar gesê is: Oog vir oog en tand vir tand. 

Mat 5:39  Maar Ek sê vir julle dat julle ‘n slegte mens nie moet weerstaan nie; maar as iemand jou op jou regterwang slaan, draai ook die ander een na hom toe. 

Mat 5:40  En hy wat met jou na die gereg wil gaan en jou onderkleed wil neem, laat hom ook die bo-kleed kry. 

Mat 5:41  En elkeen wat van jou een myl afdwing, loop met hom twee myl saam. 

Mat 5:42  Gee aan hom wat jou iets vra, en wys hom nie af wat van jou wil leen nie. 

Vgl. dit met ander kontekste in Matt. 5, bv. "vyande liefhe" en "seen die wat julle vervloek":

Mat 5:43  Julle het gehoor dat daar gesê is: Jy moet jou naaste liefhê en jou vyand moet jy haat. 

Mat 5:44  Maar Ek sê vir julle: Julle moet jul vyande liefhê; seën die wat vir julle vervloek, doen goed aan die wat vir julle haat, en bid vir die wat julle beledig en julle vervolg; 

Mat 5:45  sodat julle kinders kan word van julle Vader wat in die hemele is; want Hy laat sy son opgaan oor slegtes en goeies, en Hy laat reën op regverdiges en onregverdiges. 

Mat 5:46  Want as julle liefhet die wat vir julle liefhet, watter loon het julle? Doen die tollenaars nie ook dieselfde nie? 

Mat 5:47  En as julle net jul broeders groet, wat besonders doen julle dan? Doen die tollenaars nie ook so nie? 

Vgl. dit met die konteks van Luk. 6 waarin dieselfde kwessies aangeraak word:

(Luk 6:27)  Maar Ek sê vir julle wat luister: Julle moet jul vyande liefhê en goed doen aan die wat vir julle haat.

(Luk 6:28)  Seën die wat vir julle vervloek, en bid vir die wat julle beledig.

(Luk 6:29)  Aan hom wat jou op die wang slaan, moet jy ook die ander een aanbied; en aan hom wat jou bo-kleed neem, moet jy ook die onderkleed nie weier nie.

(Luk 6:30)  Maar gee aan elkeen wat jou iets vra, en eis jou goed nie terug van hom wat dit neem nie.

(Luk 6:31)  En soos julle wil hê dat die mense aan julle moet doen, so moet julle ook aan hulle doen.

(Luk 6:32)  En as julle dié liefhet wat vir julle liefhet, watter dank het julle? Want die sondaars het ook dié lief wat vir hulle liefhet.

(Luk 6:33)  En as julle goed doen aan die wat aan julle goed doen, watter dank het julle? Want die sondaars doen ook dieselfde.

(Luk 6:34)  En as julle leen aan dié van wie julle hoop om terug te ontvang, watter dank het julle? Want die sondaars leen ook aan die sondaars, om net soveel terug te ontvang.

(Luk 6:35)  Maar julle moet jul vyande liefhê en goed doen en leen sonder om iets terug te verwag, en julle loon sal groot wees; en julle sal kinders van die Allerhoogste wees; want Hy self is goedertieren oor die ondankbares en slegtes.

(Luk 6:36)  Wees dan barmhartig, soos julle Vader ook barmhartig is.

(Luk 6:37)  En julle moet nie oordeel nie, dan sal julle nooit geoordeel word nie. Julle moet nie veroordeel nie, dan sal julle nooit veroordeel word nie. Spreek vry, en julle sal vrygespreek word.

(Luk 6:38)  Gee, en aan julle sal gegee word. ‘n Goeie maat wat ingedruk en geskud en oorlopend is, sal hulle in jul skoot gee, want met dieselfde maat waarmee julle meet, sal weer vir julle gemeet word.

(Luk 6:39)  En Hy het vir hulle ‘n gelykenis uitgespreek: ‘n Blinde kan tog nie ‘n blinde lei nie! Sal hulle nie altwee in die sloot val nie?

(Luk 6:40)  ‘n Leerling is nie bo sy meester nie; maar elkeen wat volleerd is, sal soos sy meester wees.

(Luk 6:41)  En waarom sien jy die splinter in die oog van jou broeder, maar die balk wat in jou eie oog is, merk jy nie op nie?

(Luk 6:42)  Of hoe kan jy vir jou broeder sê: Broeder, laat my toe om die splinter wat in jou oog is, uit te haal, terwyl jy self die balk wat in jou oog is, nie sien nie? Geveinsde, haal eers die balk uit jou oog uit, en dan sal jy goed sien om die splinter wat in jou broeder se oog is, uit te haal.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Die wet van vryheid / Wat dit beteken om "vry" te wees

-Is die Christen onder 'n wet?  Ja, "DIE WET VAN VRYHEID"...  (Jak. 1:25 - "Maar hy wat diep insien in die volmaakte WET VAN VRYHEID en daarby bly, hy sal, omdat hy nie ‘n vergeetagtige hoorder is nie, maar ‘n dader van die werk, gelukkig wees in wat hy doen")  (Jak 2:12 - "Julle moet so spreek en so doen soos diegene wat deur WET VAN VRYHEID geoordeel sal word"). Christene sal deur hierdie wet geoordeel word.  (ROL AF VIR STUDIES OOR "Die wet van vryheid" EN "Wat dit beteken vry te wees").

Christene is nie onder die wet van Moses nie (is maw "vry vd wet"-Rom. 7:3), en is vrygemaak van hulle slaafskap onder sonde (is "bevry van slawerny"-Hebr. 2:15), maar dit beteken nie dat hulle geen wet het nie!  Hulle is wel "vry" maar l.w., hulle is vry"gekoop"! en behoort daarom nou aan die Een wat hulle losgekoop het... - is m.a.w. nie meer slawe vd sonde (wat tot dood lei) nie, maar is nou "slawe van Christus" (hulle dien nie meer die sonde nie, maar dien nou vir Christus)(1 Kor. 7:22) - in daardie opsig is hulle vry!, ja, maar ook slawe...  En die manier hoe hulle hul vryheid verkry het was nie deur die wet (van Moses) nie, maar deur die geloof...  Bv., die wet van vryheid verwys na 'n wet vir gelowiges/"vryes" (die wat vrygemaak is)..., en word in konteks gebruik met die begrip "WET VAN GELOOF", wat verwys na hoe die mens geregverdig word deur die GELOOF "sonder die werke vd wet (van Moses)". Dit is belangrik om te verstaan wat geloof beteken, want dit is wat baiemaal nie verstaan word onder hierdie onderwerp van "wette en geloof" nie. Bv., (1) die skrif verklaar dat die mens nie geregverdig word deur die wet (die wet van Moses) nie, maar deur die GELOOF... (Rom. 8);  (2) maar let daarop dat die skrif ook verklaar dat die mens nie alleen deur die geloof geregverdig word nie, maar ook deur werke...  ! (Jak. 2:24). Hier sien ons dat, alhoewel die Christen nie geregverdig word deur werke (die wet) nie, gehoorsaamheid steeds verwag word want geloof word ook deur werke bewys - m.aw., GELOOF SONDER WERKE is DOOD (die Christen het dus gebooie).  

Ja, die Christen het 'n wet (die wet vir vryes), en die onderhouding daarvan is 'n bewys dat hy GLO (hulle onderhou nie die wet van vryheid om saligheid te verkry nie, maar onderhou dit omdat hulle alreeds saligheid het;  en let daarop dat "aanneming tot kinders" eintlik eers voltrek word in die opstanding - in daardie opsig word hulle nie net geregverdig deur geloof alleen nie maar ook deur werke - hulle sal deur die wet van vryheid geoordeel word - hulle word dus ook geregverdig deur hulle "werke" omdat dit 'n bewys is van of hulle glo of nie). Die Christen word m.a.w. nie alleen deur geloof geregverdig nie, maar ook deur die wet (van vryheid/geloof - gehoorsaamheid aan Christus/aan die Gees). In daardie opsig verstaan ons wat Jakobus bedoel wanneer hy verklaar dat die mens nie alleen uit die geloof geregverdig word nie, maar ook uit die werke, want "werke" gaan hier oor GEHOORSAAMHEID - gehoorsaamheid is 'n bewys van "wie glo", of 'n bewys van "in wie" jy glo (maw, aan wie is jy gehoorsaam?)(Jak. 2:18,24; Hebr. 11:17-19). As jy nie gehoorsaam is aan Jesus Christus (aan Sy Gees) nie, is dit 'n bewys dat jy Hom nie vertrou nie / glo nie in Hom nie... Op daardie manier word ons nie net geregverdig deur die geloof nie, maar ook deur die werke. 

Christene is ONDER DIE WET VAN VRYHEID (Jak. 1:25; 2:12) - wat beteken dit?  Dit verwys daarna dat hulle "onder Christus is" (word ook na verwys as "wet van Christus)/ en is "onder die Gees"...(word ook na verwys as "wet vd Gees van lewe");  m.a.w., die wat VRY is is:

-  ONDER DIE WET VAN CHRISTUS (is aan Hom gehoorsaam)(1 Kor. 9:21; Joh. 8:36; Rom. 8:2)(wat verwys na die wat deur Jesus Christus vrygemaak is, en hulle behoort nou aan Hom)(hulle is onder die wet van Christus - Hy is hulle hoof - hulle glo in Sy woorde, is gehoorsaam aan Hom, volg Hom...); 

en

-  ONDER DIE WET VAN DIE GEES (is aan die Gees gehoorsaam)(Rom. 7:6; 8:1-4; Gal. 5:18; Rom. 8:1-11; Joh. 6:63)(die wat vry is, het die Gees - hulle "wandel na die Gees en word deur die Gees gelei" - as iemand die Gees van Christus nie het nie, dié behoort nie aan Hom nie-Rom. 8:9,14). Vir 'n studie hieroor, gaan na: "wie is nie onder die wet nie". Die "wet vd Gees" word ook in konteks gebruik met die "wet vd geloof" (m.a.w., hulle het die Gees ontvang deur die geloof, nie deur die wet nie... - hulle LEWE deur die geloof)(Rom. 3:27; Gal. 3:2).

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-Het die Christen 'n koning of heerser wat oor hom gestel is en oor hom regeer (maw, is die Christen onder 'n koninklike wet)?  

Ja. Christus Jesus is die Hoof van die Christelike kerk (Ef. 1:22 - "En Hy het alle dinge onder sy voete onderwerp en Hom as Hoof bo alle dinge aan die gemeente gegee")(Ef. 5:23; Kol. 1:18; Jak. 2:8...). Hy is Koning... (1 Kor. 15:25; Matt. 2:2; Openb. 19:16; 11:15; ens.).

-Sal Christene eendag geoordeel word en waarvolgens sal hulle geoordeel word? 

Alle gelowiges sal eendag (in die laaste dag-wanneer Jesus terugkom) geoordeel word (die oordeel begin by die huis van God...-1Pet. 4:17)(kyk gerus na die verskillende oordele wat sal plaasvind wanneer Jesus terugkom, wat o.a. verwys na hoe die goeies en slegtes in Sy koninkryk van mekaar geskei sal word - kyk bv. die skeiding vd koring en kaf, skeiding van die skape en bokke..ens.).  Die wat "vry" is (maw, Christene) sal geoordeel word volgens "die wet van vryheid" (wat o.a. beteken dat hulle deur "Jesus se woorde" geoordeel sal word...  Het hulle werke bewys dat hulle glo? Was hulle gehoorsaam aan die Gees?  (Jak. 2:12 - "Julle moet so spreek en so doen soos diegene wat deur DIE WET VAN VRYHEID geoordeel sal word").  (Joh 12:48 - "Wie My verwerp en my woorde nie aanneem nie, het een wat hom oordeel: DIE WOORD WAT EK GESPREEK HET, dit sal hom oordeel in die laaste dag")(bestudeer gerus ook die tema van "sonde tot die dood"... ens.)(Ef. 4:30 - "En bedroef nie die Heilige Gees van God nie, deur wie julle verseël is tot die dag van verlossing" / vgl. met Jes. 63:10)(l.w. dat "aanneming tot kinders" eers voltrek word in die opstanding...). Christene is wel deur die Gees verseel tot die dag van verlossing (en het dus die belofte van opstanding tot lewe), maar wat gebeur as hulle die Heilige Gees bedroef? Wat gebeur as 'n Christen stap in "sonde tot die dood"?  Wat gebeur as 'n Christen geen vrug dra nie, of hy sy vrug verloor? Wat gebeur as 'n Christen onbarmhartig was?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DIE BEGRIP "WET VAN VRYHEID":

(rol af vir 'n opsomming oor wat dit beteken "om vry te wees")

In die Nuwe Testament is kinders vd koninkryk nie meer onder die wet van Moses nie, maar dit beteken nie dat hulle geen wet het nie. (Luk 16:16 - "Die wet en die profete was tot op Johannes; van toe af word die evangelie van die koninkryk van God verkondig, en elkeen dring met geweld daarin"). In die evangelie wat Jesus gebring het het Hy vir ons baie kom leer oor wat Hy van Sy kinders verwag. Christene is onder 'n wet en onder die Here se heerskappy (hulle het 'n koning en 'n koninklike wet), en sal ook eendag deur hierdie wet geoordeel word wanneer Jesus terugkom (Jak. 2:12). Die "wet van vryheid" is 'n begrip wat verwys na die WET van DIE WAT VRY IS, en ons kan leer oor wat hierdie wet behels deur te gaan kyk na die "evangelie vd koninkryk" (wat het Jesus geleer?, en hoe lei Hy ons deur Sy Gees?). Sommige Christene glo dat gelowiges in die N.T. geen wet het nie, maar dit klop nie met wat Jesus geleer het nie)("vryes" sal eendag deur die wet van vryheid geoordeel word - dan sal die goeies van die slegtes geskei word, bv. koring (onder die kinders vd koninkryk) sal eendag vd kaf (onder die kinders vd koninkryk) geskei word (Matt. 3:12; Luk. 3:17); barmhartiges (onder die kinders vd koninkryk) sal eendag van die onbarmhartiges (onder die kinders vd koninkryk) geskei word (Matt. 25)... ens.). Om "vry te wees" beteken wel dat jy nou vry is van sekere dinge (bv. vry vd wet en dit nie meer dien nie, en vry van slaafskap onder sonde en dit nie meer dien nie), maar dit beteken ook dat jy nou behoort aan die Een deur wie jy vrygekoop is, nl. "behoort nou aan Jesus Christus" - is vry, maar is nou 'n slaaf vd Een deur wie jy losgekoop is... - dien Jesus Christus (Sy Gees) - moet Hom gehoorsaam, Sy opdragte, Sy woorde... . 

Kom ons kyk na die konteks waarin die begrip "wet van vryheid" gebruik word in die Skrif:

- (1)   Die wat onder die wet van vryheid is, dien nie die sonde nie (as 'n "vrye" egter die sonde dien, dan sal hy eendag deur die wet van vryheid daarvoor geoordeel word)(sommige dink dat "om vry te wees" beteken jy kan doen wat jy wil of self besluit wat is reg en verkeerd, maar neem kennis dat die vrye alreeds gebooie het op wat is reg en verkeerd en nie veronderstel is om die sonde te dien nie - bv., die wat in sonde tot dood stap word gewaarsku dat hulle die dood sal erwe, al het hulle die belofte van lewe!). Jesus verduidelik hierdie punt veral mooi in Joh. 8:31-36 (Joh 8:31- 36 - "En Jesus sê vir die Jode wat in Hom geglo het: As julle in my woord bly, is julle waarlik my dissipels.En julle sal die waarheid ken, en die waarheid sal julle vrymaak. Hulle antwoord Hom: Ons is die geslag van Abraham en het nog nooit vir iemand slawediens verrig nie; hoe sê U dan: Julle sal vry word?Jesus antwoord hulle: Voorwaar, voorwaar Ek sê vir julle dat elkeen wat die sonde doen, ‘n dienskneg van die sonde is.En die dienskneg bly nie vir altyd in die huis nie; die seun bly vir altyd.As die Seun julle dan vrygemaak het, sal julle waarlik vry wees."). In hierdie konteks verwys "vryheid" na die wat nie onder slawediens is nie (is nie 'n slaaf nie maar is vry). Jesus verduidelik dat die wat sonde doen, 'n dienskneg (soos 'n slaaf) is van sonde (hulle dien die sonde). Dit beteken dat die wat vrygekoop is deur Jesus VRY word van hulle slaafskap onder sonde - hulle dien nie meer die sonde nie maar dien nou die een deur wie hulle vrygekoop is... Hulle is wel vry, maar word Jesus se slaaf (want Hy het hulle vrygekoop van daardie slaafskap waaronder hulle gebore was) - was eens gehoorsaam aan die sonde (aan die wereld en aan hulleself - eie wil ens.), maar is nou gehoorsaam aan Jesus - doen Sy wil. M.a.w., onder die "wet van vryheid" is Christene nie veronderstel om die sonde te dien nie... (dit is immers wat dit beteken om "vry te wees" in hierdie konteks), maar wat gebeur as iemand wat vry is weer die sonde begin dien?  Kyk bv. die konteks van (Jak. 2:12 - "Julle moet so spreek en so doen soos diegene wat deur DIE WET VAN VRYHEID geoordeel sal word"). In konteks gaan dit daaroor dat 'n Christen nie partydig moet wees en dus onbarmhartig optree nie, want mense wat vry is is veronderstel om barmhartig te wees... Die wat hierdie wet van vryheid oortree sal eendag daardeur geoordeel word (want die Christen is onder 'n wet) - kyk Matt. 25, hoe die skape (die barmhartiges) eendag van die bokke (die onbarmhartiges) geskei sal word... (en l.w. dat die onbarmhartiges nie koninkryk sal beerwe nie).  (Jak. 2:14-17 - "Wat baat dit, my broeders, as iemand sê dat hy die geloof het, maar hy het nie die werke nie? Dié geloof kan hom tog nie red nie?......................... Net so is ook die geloof, as dit geen werke het nie, in sigself dood"). Party mense verstaan hierdie verkeerd en dink dat "om vry te wees" beteken dat jy nie meer 'n dienaar is nie, maar ons moet verstaan dat dit gaan oor "wie jy dien". In hierdie konteks gaan "om vry te wees" daaroor dat jy die Here dien i.p.v. die sonde dien. 'n Christen is maw onder Jesus Christus se heerskappy en moet Hom gehoorsaam.

- (2) Die wat onder die wet van vryheid is, het hulle bekeer van hulle manier van sien en dink (maw, gee op die manier hoe hulle "sien" en begin sien soos Jesus - glo in Jesus se woorde) (maar "vryes" wat terugval in die wereldse manier van sien en dink en nie in Jesus se woorde glo nie, sal eendag deur die wet van vryheid geoordeel word). Hoe maak Jesus ons vry? L.w. Joh. 8:31,32, dat die wat in Sy woord bly word Sy dissipels... ("en julle sal die waarheid ken, en die waarheid sal julle vrymaak"). Die woord "dissipels" verwys na die wat lering ontvang - en Sy lering kan iemand vrymaak... In hierdie opsig gaan dit oor bekering van sien en dink tot die manier hoe die Here sien en dink - GLO in Hom, in Sy woorde. Somtyds bely iemand dat hy "glo in Jesus", maar wanneer jy met die persoon begin praat dan kom jy gou agter dat hy nie werklik in Jesus se woorde glo nie (hy't hom maw nog nie volkome tot die Here bekeer nie) - ons moet verstaan dat "om te glo in Jesus" ook beteken dat jy IN SY WOORDE GLO. As jy nie glo in wat Jesus geleer het nie, dan glo jy nie werklik in Hom nie! Jy kan nie 'n dissipel van iemand wees as jy nie in daardie persoon se lering glo nie. As jy nie in Jesus se woorde glo (en bly) nie, kan jy nie VRY word (of vry bly) nie.  Hy is die Een wat ons vrymaak, maar dit is spesifiek bedoel vir "Sy dissipels" (NIE die wat nie in Sy woorde/die waarheid wat Hy gebring, glo nie)... (Jak. 1:25 - "Maar hy wat diep insien in die volmaakte WET VAN VRYHEID en daarby bly, hy sal, omdat hy nie ‘n vergeetagtige hoorder is nie, maar ‘n dader van die werk, gelukkig wees in wat hy doen"). Sommige dink dat "om vry te wees" beteken dat jy self besluit wat is waarheid en wat nie, maar "om vry te wees" beteken eerder dat jy vry is van jou eie sienswyse (en glo in die Here se sienswyse).

- (3) Die wat onder die wet van vryheid is, is gehoorsaam aan die Gees / die wet is op hulle harte geskrywe (maar wat sal gebeur met die een wat die Gees bedroef?  Wedergeborenes het die Gees en word deur die Gees gelei, en weet wat die Here van hulle verwag, maar wat gebeur as so 'n persoon ongehoorsaam bly aan die Gees en nie die Here se wil doen nie maar telkens eerder sy eie wil kies? - so iemand sal eendag daarvoor geoordeel word...). Die Gees lei die Christen in die Here se wette.  (Rom 7:1-6 - "Of weet julle nie, broeders want ek spreek met mense wat die wet ken dat die wet oor die mens heers so lank as hy lewe nie?Want die getroude vrou is deur die wet aan die lewende man gebonde; maar as die man sterwe, is sy ontslae van die wet van die man.Daarom dan, as sy ‘n ander man s’n word terwyl haar man lewe, sal sy ‘n egbreekster genoem word; maar as die man sterwe, is sy vry van die wet, sodat sy nie ‘n egbreekster is as sy ‘n ander man s’n word nie.So, my broeders, is julle dan ook ten opsigte van die wet dood deur die liggaam van Christus, om aan ‘n ander te behoort, naamlik aan Hom wat uit die dode opgewek is, sodat ons tot eer van God vrugte kan dra.Want toe ons in die vlees was, het die sondige hartstogte wat deur die wet kom, in ons lede gewerk om vir die dood vrugte te dra. Maar nou is ons ontslae van die wet waardeur ons gebonde was, aangesien ons dit afgesterf het, sodat ons dien in die nuwigheid van die Gees en nie in die oudheid van die letter nie"). Net soos 'n getroude vrou gebonde is aan haar man solank altwee lewe (sy is onder die wet van haar man solank hy lewe), net so is die natuurlike mens onder die wet van sonde solank hy lewe omdat hy in sonde gebore is... - hy behoort aan die sondige natuur soos 'n getroude vrou aan 'n man behoort (en dus, "natuurlike mense" dra dus vrugte vir die dood - hulle oes die dood). Jy moet 'n geestelike mens wees om te kan vrug dra tot lewe...  Anders as natuurlike mense behoort geestelike mense "aan 'n ander". Bv., natuurlike mense is gebore uit Adam se saad, maar geestelike mense is gebore uit God se saad (wat verwys na wie dit is aan wie jy behoort - uit wie is jy gebore? - bestudeer temas "vlees en bloed" en "vlees en bene"). Al manier om VRY TE KOM van daardie "wet" van sonde is as een sterwe... (maw, as ons sterf vir die sonde). Na regte kan niemand aan 'n ander behoort as altwee in die lewe is nie;  bv. ons kan nie aan Jesus behoort as die sonde nie eers afgesterwe word nie (want dan is dit soos egbreek). Op dieselfde wyse is die wat nou VRY IS en aan Jesus behoort, aan Hom gebonde en "pleeg egbreek" sou hulle ophou om Hom te dien!  Vir 'n studie oor wat dit beteken om ONDER DIE WET VAN DIE GEES te wees, kan die pos "nie onder die wet nie" behandel word. (Rom 8:2 - "Want die wet van die Gees van die lewe in Christus Jesus het my vrygemaak van die wet van die sonde en die dood"). 

- (4) Ons kan ook na ander kontekste kyk waarin die begrip "vryheid" gebruik is, bv. van wat Jesus en die apostels geleer het... (bv. in die "evangelie vd koninkryk"). In skrifte waar daar na die Christen se vryheid verwys word leer ons dat ons wel vry is van baie O.T. wette, maar dit beteken nie dat ons geen wet het nie.  M.a.w., ons moet verstaan dat die wet (van Moses) nie ontbind is nie, maar vervul - en die wet word dus anders vervul in die N.T. - gebooie is steeds belangrik! -Matt. 5:17-20 (Rom. 3:31).  ...Kom ons neem die vb. van "mag eet of nie eet" -  daar is bv. steeds wette  rondom wat die Christen mag eet of nie eet in die N.T. (of wanneer hy iets nie mag eet nie, ens.), maar dit word anders vervul in die N.T. - almal wat aan die koninkryk van God behoort (ook in die N.T.) het m.a.w. gebooie op wat hulle mag eet en wat nie, maar in die O.T. was dit anders vervul as in die nuwe. Ons sien dus wat "vryheid" in hierdie konteks beteken. Om vryheid te he verwys bloot daarna dat jy "vry is" van die wet van Moses, maar beteken nie dat jy vry is van alle wet nie - die punt is dus, "vryes" het ook gebooie! 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DIE BEGRIP "VRYHEID":

Kom ons kyk na 'n paar skrifte om te bepaal wat dit beteken om vry te wees... / wat dit beteken om vryheid te hê? Wat is hierdie "vryheid"?

Om "vry te wees" beteken dat jy vry is vd wet van Moses, en vrygekoop van slaafskap onder sonde, maar neem kennis dat hierdie vryheid verkry word deur Jesus Christus deur wie iemand losgekoop word - m.a.w., die wat vry(gekoop) is vd wet en slaafskap, behoort nou aan Hom! (hulle dien Hom / is onder Sy wet / is 'n slaaf vir Hom)(hulle dien nie meer die wet van Moses nie)(hulle dien nie meer die sonde nie...).

Kom ons kyk na 'n paar kontekste van hoe die woord "vryheid" in die Skrif gebruik is:

- Luk_4:19  - ("om aan gevangenes vrylating te verkondig en aan blindes herstel van gesig; om die wat gebroke is, in vryheid (Griekse worod "af'-es-is", wat beteken om vry te maak, vryheid, vergifnis, kwytskelding) weg te stuur; om die aangename jaar van die Here aan te kondig") - in hierdie gedeelte leer ons dat dit Jesus Christus is wat vir ons vryheid kan gee. Vryheid van wat?  - v.19 = "die wat gebroke is". 

- Rom_8:21 - ("in die hoop dat ook die skepping self vrygemaak sal word van die slawerny van die verganklikheid tot die vryheid van die heerlikheid van die kinders van God"). - vir 'n konteks van hierdie skrif, kyk na v. 19: "Want die skepping wag met reikhalsende verlange op die openbaarmaking van die kinders van God" - waarna verwys hierdie openbaarmaking vd kinders van God? - die wat vrygemaak is van die verganklikheid (is verganklik/is in sonde gebore)(v.21). Alle mense word as slawe gebore, nl. slawe van sonde (is in sonde gebore - is "natuurlike mense"), en sterwe dus... Die natuurlike mens het vrymaking nodig van hierdie verganklikheid. Kyk v.23 - hierdie "vrymaking" verwys na vrymaking van verganklikheid deur die verlossing vd liggaam (verwysend na die wat sal opstaan in nuwe verheerlikte liggame). Dit verwys na die opstanding tot lewe (opstanding van die uiterlike mens in 'n nuwe verheerlikte liggaam wat nie kan sterf nie). Die weergeborene se innerlike mens is wel vernuwe, maar sy uiterlike word eers vernuwe in die opstanding -  dan word die "aanneming tot kinders" finaal voltrek. (L.w. dat net soos die mens vryheid nodig het, net so het die skepping ook nodig om vrygemaak te word...). 

2Co_3:17 - ("Die Here is die Gees, en waar die Gees van die Here is, daar is vryheid"). Die konteks hier is dat die Christen onder 'n nuwe bedeling is - onder die "nuwe testament", en in die N.T. ontvang gelowiges (die wat glo in Jesus Christus) die Heilige Gees wanneer hulle weergebore word, en die Gees skryf die Here se wette op hulle harte... (2 Kor. 3:3). Die wet van Moses was op kliptafels geskryf, maar die Gees skryf die Here se wette op die vleestafels vd hart;  daarom is weergeborenes nie DIENaars van "die letter" (die wet van Moses) wat doodmaak nie (omdat niemand dit kan onderhou nie en almal wat daaronder is val onder die vloek vd wet-Gal. 3:11-14), maar is DIENaars vd Gees (wat lewend maak!). L.w. die klem op DIEN. Christene is veronderstel om gehoorsaam te wees aan die Gees, maar hulle is nie altyd nie.  Sommige doen verkeerd omdat hulle ongehoorsaam is aan die Gees, en lieg dan deur te se dat die Gees hulle so gelei het, maar Christene moet versigtig wees - hulle moet nie die Gees bedroef nie. In daardie opsig is Christene ONDER DIE WET VD (heilige) GEES. Hulle is dus slegs "VRY" as hulle onder die Gees is! Bestudeer gerus die tema van "wie is nie onder die wet nie"...

- 1Kor_7:35 - ("Ek sê dit tot julle eie voordeel, nie om julle van jul vryheid te beroof nie, maar met die oog op ‘n welvoeglike en onafgebroke toewyding aan die Here") - volgens hierdie skrif het weergeborenes alreeds vryheid ontvang.  In die gedeelte praat Paulus oor die ongetroudes en die weduwees, en hy gee raad en maak voorstelle... - bv. dat dit beter is om ongetroud te bly, en dan verduidelik hy in v.35 dat sy bedoeling vir die voorstel is "met die oog op 'n welvoeglike en onafgebroke toewyding aan die Here - om onbesorg te wees (bv. om eerder besorg te wees oor die Here, en wil Hom behaag-v.32) is maklik as jy nie te trou nie. Maar dit is nie 'n wet wat Paulus hier neerle nie, want hy wil nie die kinders vd Here beroof van hulle VRYHEID nie. M.a.w., vryheid in hierdie gedeelte gaan daaroor dat die Christen vry is om te besluit of hy wil trou of nie... (maar daar is terloops ook ander reels/wette rakende trou, skei, hertrou ens. wat die Christen in ag moet neem onder die wet van vryheid) - die Christen is wel vry om te besluit of hy wil trou of nie, maar l.w. dat die huwelik ook onderwerp aan sekere reels onder die wet van vryheid... (die Christen wat getroud is is dus onderwerp aan wette).  

- 1Kor._8:9 - ("Maar pas op dat hierdie vryheid van julle nie miskien ‘n struikelblok word vir die wat swak is nie") - die konteks van hierdie skrif gaan oor "as voedsel my broeder laat struikel, moet ek dit nie eet nie" (v.13). Christene is vry om enige iets te eet (behalwe bloed) - selfs afgodsoffers!; alhoewel in geval van afgodsoffers mag jy dit nie eet asof dit 'n afgodsoffer is nie - dit gaan oor gewete -(v.8) "Want as iemand jou wat kennis het, aan tafel sien in ‘n afgodstempel, sal sy gewete, as hy ‘n swak man is, nie aangemoedig word om van die offervleis aan die afgode te eet nie?". Onder die "wet van vryheid" kan Christene dus enige iets eet, maar daar is uitsonderings (daar is dus ook wette rakende wat ons mag eet en nie onder die wet van vryheid...). Christene is selfs vry om onrein diere te eet (want hulle is nie meer onder die wet van Moses nie), maar die rede hiervoor is "omdat dit gereinig word deur die gebed en danksegging" (die wet van Moses is nie tot niet nie (Matt. 5:18), maar word anders vervul in die N.T. (Mat 5:18);  m.a.w., onrein diere is steeds onrein, maar hulle word rein verklaar deur gebed en danksegging) - in daardie opsig is "gebed en danksegging" voor ete soos 'n wet vir die Christen; daar is ook 'n ander geval (wet) waar ons nie onrein voedsel mag eet nie, en dit is die geval van waar dit my broer grief... - dan moet ek dit liewer nie eet nie  (1Kor. 10:24 - "Laat niemand sy eie voordeel soek nie, maar elkeen die voordeel van ‘n ander"). Dit is ook die geval met 'n ongelowige... - eet enige iets wat hy jou voorsit behalwe waar hy jou meedeel dat dit 'n afgodsoffer is - in so 'n geval moet jy dit nie eet nie ter wille van die gewete - hierdie kan soos 'n wet gesien word vir die Christen - die Christen is vry om te eet watookal voorgesit word (en niemand kan jou daarop oordeel nie); alhoewel, in hierdie genoemde gevalle is die Christen onder 'n wet waar hy nie alles mag/moet eet nie... Dit is ook in hierdie konteks wat Paulus skryf in 1Kor. 10:29,30 - ("ek bedoel die gewete, nie van jouself nie, maar van die ander; want waarom word my vryheid geoordeel deur ‘n ander se gewete? En as ek iets met danksegging geniet, waarom word ek belaster oor iets waarvoor ek dank?").  

- 1Kor._9:4 - ("Het ons dan geen vryheid om te eet en te drink nie?") - in konteks praat Paulus oor baie dinge wat hom en die wat saam met hom bedien, toekom... -  dit kom hom bv. toe om deur die gemeentes versorg te word omdat hy hulle geestelik bedien, tog doen hy self hande-arbeid omdat hy nie enige aanstoot wil gee nie - dit doen hy ter wille van die bediening. Hy het dus die vryheid, maar ter wille van die broeders gee hy baiemaal sy vryheid op... In daardie opsig is dit soos 'n wet vir hom dat hy nie sy eie voordeel soek nie, maar die voordeel van 'n ander (1 Kor. 10:24). 

- Gal_2:4 - ("en dit vanweë die ingesmokkelde valse broeders wat ingesluip het om ons vryheid te bespied wat ons in Christus Jesus het, sodat hulle ons in diensbaarheid kon bring") - Christene is VRY IN CHRISTUS JESUS - wat dit beteken is dat hulle dood is vir die wet (vry vd wet) maar lewe vir Jesus Christus (iets wat o.a. in Gal. 2 en 3 goed verduidelik word). In konteks Gal. 2 was daar valse broeders wat Christene onder die wet van Moses probeer plaas het (hulle het van hulle verwag om die wet van Moses te onderhou).  O.a. was besnydenis 'n groot ding - "die besnydenis" - in die O.T. was elke manlike kind onder die volk bv. afgesonder vir die Here en moes besny word (was priesters vir die Here), en hierdie besnydenis was bv. 'n teken van God se verbond met die volk (bv... hulle vir Hom 'n volk; Hy vir hulle 'n Here - hierdie het te doen met die tema van "aanneming tot kinders", wat gepaardgaan met die wat die belofte het van opstanding en dus ewige lewe, die wat gaan erf, ens.) - die wat hulle besny, was verplig om die hele wet te onderhou... (Gal. 5:3). Hoekom? Die besnydenis is 'n teken van wie die Here DIEN - gehoorsaamheid is 'n bewys van geloof. Op dieselfde wyse wat gehoorsaamheid aan die wet 'n teken was van wie deel is vd besnyde volk, net so is gehoorsaamheid aan Jesus en Sy Gees 'n teken van wie deel is van die wat deur Hom vrygekoop is. (Kyk gerus ook in op die tema van "vloek van wet" om te verstaan hoekom ons nodig gehad het om vry te kom van die wet van Moses... Christene dien vir Jesus Christus - dien Sy wet - dien Sy Gees (is vry vd wet van Moses en is nou 'n slaaf vir Christus). 

- Gal_5:1 - ("Staan dan vas in die vryheid waarmee Christus ons vrygemaak het, en laat julle nie weer onder die juk van diensbaarheid bring nie".) - hierdie vryheid (vd wet van Moses) word verkry deur Christus.

- Gal_5:13 - ("Want julle is tot vryheid geroep, broeders; gebruik net nie julle vryheid as ‘n aanleiding vir die vlees nie, maar dien mekaar deur die liefde".) - hierdie vryheid (vry van slaafskap onder sonde, om dit te dien...) moet nie gebruik word as 'n rede om te sondig nie.  Ongelukkig is dit so dat Christene somtyds hulle vryheid misbruik, want hulle is wel nou vry van baie O.T. wette, maar dit beteken nie dat daar geen gehoorsaamheid en barmhartigheid van hulle verwag word nie.  Ons is vry, maar ons kan steeds nie doen wat ons wil nie... Dit is bv. verkeerd om te glo dat die Christen onder geen wet is nie, en kan doen en glo wat hy wil (soos sommige doen) - as jy so verkeerd glo, glo jy in 'n "ander evangelie"(Gal 5:7,8 - "Julle het goed geloop: wie het julle verhinder om die waarheid gehoorsaam te wees? Hierdie oortuiging kom nie van Hom wat julle roep nie"). Christene is nie vry om te doen en glo wat hulle wil nie...  "Om jou naaste lief te he" is bv. baie belangrik vir die Christen! (Matt. 25; 6:14,15; 18:33-35, ens.).  'n Christen is immers onder Jesus se wet - dit is 'n wet wat ons Koning vir ons gegee het - (Jak. 2:8 - "As julle ewenwel die koninklike wet volbring volgens die Skrif: Jy moet jou naaste liefhê soos jouself—dan doen julle goed"). Vgl. dit met 1Pe_2:16 - ("as vrymense en nie asof julle die vryheid het as ‘n dekmantel vir die boosheid nie, maar as diensknegte van God"). 

- Jas_1:25 - ("Maar hy wat diep insien in die volmaakte wet van die vryheid en daarby bly, hy sal, omdat hy nie ‘n vergeetagtige hoorder is nie, maar ‘n dader van die werk, gelukkig wees in wat hy doen".) - Christene wat hulle min steur aan die wet van Jesus sal nie gelukkig wees nie. Ons moet hoorders wees - Jesus het baie gepraat oor die belangrikheid van om te "hoor", en hoorders o.a. vgl. met iemand wat sy huis op die rots bou...

- Jas_2:12 - ("Julle moet so spreek en so doen soos diegene wat deur die wet van vryheid geoordeel sal word".) - Christene sal deur "die wet van vryheid" geoordeel word.  Daarom moet hulle ag gee op wat hulle spreek en wat hulle doen!  Ja, die Christen is onder 'n wet en sal daardeur geoordeel word.

- 2Pe_2:19 - ("Hulle belowe vryheid aan hulle, terwyl hulle self slawe van die verdorwenheid is; want waar ‘n mens deur oorwin is, daarvan het hy ook ‘n slaaf geword".) - Christene is deur Jesus losgekoop en het in die proses slawe van Hom geword (van Sy wet en van Sy Gees - om Hom te gehoorsaam). Maar ongelukkig bely sommige hulle is Christene, maar hulle dien eintlik nog die sonde.  Christene wat bely dat hulle onder geen wet is nie en dink hulle hoef nie vir Jesus te gehoorsaam nie (bv. die wat nie in Sy woorde glo nie), dien nog hulle eie wil en sonde (soos slawe). Maar die wat vir Jesus dien en Sy Gees gehoorsaam, is deur Hom oorwin (hulle is vry!).

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Geeste van Afgestorwenes / Dooies

DIE BEGRIP "GEES/TE VAN AFGESTORWENES":   

Alhoewel die begrip "GEESTE VAN AFGESTORWENES (van dooies)" ons laat dink dat dit verwys na die geeste vd wat gesterf het, word die begrip veral gebruik in konteks met hoe ons hulle nie moet raadpleeg nie... -Die rede hiervoor is omdat, wanneer iemand dit doen, dit nie noodwendig die gees vd mens (wat gesterf het) is waarmee hy praat nie, maar kan bose en ander geeste wees (kyk die woord in die Hebr. wat daarvoor gebruik word in die betrokke skrifte waar die term "geeste van afgestorwenes" gebruik word, nl. is die woord "obe" - familiar spirits)(mense wat bekend/"familiar" is met hierdie geeste en/of hulle raadpleeg, beskryf hierdie geeste somtyds as hulle vriende... - hulle kommunikeer en raadpleeg hierdie geeste)(1 Sam. 18:3,9; 2 Kon. 21:6; 23:24; 2 Kron. 23:6). In hierdie geval word die begrip "geeste van afgestorwenes" gebruik om te verwys na ander "geeste" wat opgeroep word, eerder as wat dit verwys na die siel van die een wat doodgegaan het... LET WEL DIE KONTEKS VAN "RAADPLEEG" ONDER DIE TEMA VAN GEESTE VAN AFGESTORWENES" (daarom kyk ons spesifiek na daardie tema in hierdie pos). M.a.w., as iemand 'n gees van 'n afgestorwene raadpleeg (iets wat ons nie mag doen nie!) dink hy hy's besig om met die dooie se gees te kommunikeer, maar is dan liewer besig om met bose of ander geeste te praat... Vir "wie ons raadpleeg" is belangrik, want dit wys in wie ons ons vertroue plaas. Mense wat geeste van afgestorwenes raadpleeg is dalk besig om hulle vertroue in "ander geeste" te plaas. Ons moet nie hierdie soort praktyke gebruik om die Here te raadpleeg nie. In heelwat skrifte word die woorde "geeste van afgestorwenes" en "geeste wat waarse" bv. in een sin gebruik...  (asook die woorde "wat piep en mompel" -Jes. 8:19; 29:4); baie geleerdes is van mening dat "geeste van afgestorwenes" dus 'n term is wat gebruik kan word o.a. vir "geeste wat weerse" (en verwys dan nie na die geeste van die afgestorwenes self nie). 

DIE BEGRIP "DOOIES":

"Dooies" word nie as "lewendes" gesien nie - kan nie leef op die aarde nie (Luk. 20:38; 24:5; Ecc 9:5,6). Die begrip "dooies" word veral gebruik om te verwys na "die liggaam" vd een wat doodgegaan het (nie die gees/siel nie)(Ps. 88:4-6; Num. 16:48; Eseg. 37:9) - dooies is in die graf/kuil (is soos 'n pit/tronk)(maw, die begrip "dooie" word meer gebruik in konteks met "die liggaam" van die een wat doodgegaan het, nie sy "siel" nie). Wanneer iemand doodgaan word hy as 'n "dooie" gesien, maar natuurlik weet ons dat wanneer iemand doodgaan dit sy uiterlike mens ("die liggaam) is wat doodgaan (nie "die siel" nie). Die mens is nie net uiterlik van aard (uiterlik mens) nie, maar het ook 'n innerlike (die gees vd mens / die innerlike mens).  Wanneer die mens sterf/doodgaan, is dit sy uiterlike wat sterwe (en verderf in die graf), - die innerlike (die gees) vd mens wag dan op die oordeel vd tweede dood (oordeel vd hel / ewige oordeel / poel van vuur-Openb. 20:14; Matt. 25:41 ens.)(verwys na die "natuurlike mens"); maar in die geval vd geestelike mens (die wat weergebore is) wag sy gees op die opstanding (waarin hy dan verenig word met sy liggaam en die liggaam verander word in 'n onverganklike liggaam - sal dan vir ewig lewe-Joh. 6:39,40; Fil. 3:21 ens. - die wat opstaan tot lewe sal nie deur die tweede dood gaan nie) (l.w. dat "aanneming tot kinders" eers voltrek word met hierdie vereniging vd liggaam...). Ons mag nie offerande maak of deel he aan offers aan dooies nie (Ps. 106:28). Ons moet ook nie dooies raadpleeg nie (Deut. 18:10,11).  Volgens (Ecc. 9:5,6) weet die dooies glad niks nie!, en het geen deel aan dit wat onder die son gebeur nie... Om dooies te raadpleeg is net nutteloos nie maar verkeerd omdat jy veronderstel is om die Here te raadpleeg ("...Moet ‘n volk nie sy God raadpleeg nie?; moet vir die lewendes die dooies gevra word?" - Jes. 8:19). ONDER DIE TEMA VAN DOOIES SIEN ONS DIE KONTEKSE VAN "RAADPLEEG" en "OFFERANDE" (en dus belangrike temas waarop ons moet inkyk op hierdie pos).

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

In hierdie studie moet ons dus noodwendig ook stilstaan by die temas van 

(1) "GEESTE VAN AFGESTORWENES OF DOOIES RAADPLEEG" (want dit is in hierdie konteks wat die begrip "geeste van afgestorwenes" gebruik word),

en 

(2) "OFFERANDES GEMAAK AAN DOOIES": 

Kinders vd Here word belet om geeste van afgestorwenes of dooies te RAADPLEEG, en word ook belet om OFFERANDES te maak of deel te he aan offerandes gemaak aan dooies. 

RAADPLEEG:

(Deut. 18:10,11)  "Daar mag niemand by jou gevind word wat sy seun of sy dogter deur die vuur laat deurgaan—wat met waarsêery, goëlery of met verklaring van voortekens of towery omgaan nie, of wat met besweringe omgaan, 

-of wat ‘n gees van ‘n afgestorwene vra of ‘n gees wat waarsê, 

-of wat die dooies raadpleeg nie.

Die begrip "raadpleeg geeste van afgestorwenes" ("obe" - familiar spirits) is eintlik 'n praktyk waar ander en bose geeste geraadpleeg word. Wanneer iemand hierdie doen is hy nie noodwendig besig om met die gees van die een wat doodgegaan het, te praat nie..., maar eerder besig om met ander -en bose geeste te kommunikeer. 

Die begrip "dooies raadpleeg" ("daw-rash'"-"necromancer"-soek of vra/aanbid)  gaan oor "soek of vra" die dooies, en het dus te doen met aanbidding. Wanneer iemand hierdie doen is hy besig om sy hulp by die verkeerde bron te soek. 

"BRON" is belangrik...! Vir wie raadpleeg jy? Na wie luister jy? Ons raadpleeg die een in wie ons ons vertroue plaas. Die wat geeste van afgestorwenes raadpleeg is eintlik besig om te luister na goëlaars en waarsêers... - m.a.w., hulle raadpleeg die verkeerde bron en is in die proses eintlik besig om te luister na mense wat gode raadpleeg en/of tye gebruik om te voorspel... (Deut. 8:14). Wanneer 'n Christen raad nodig het moet hy seker maak hy raadpleeg die Here - moenie afgode, dooies, waarseers, ens. raadpleeg nie. (Jes. 8:19 - "En as hulle vir julle sê: Raadpleeg die geeste van afgestorwenes en die geeste wat waarsê, wat piep en mompel—moet ‘n volk nie sy God raadpleeg nie; moet vir die lewendes die dooies gevra word?")

 In vandag se lewe is hierdie dinge baiemaal weggesteek onder ander name, bv. dat hulle dooies raadpleeg deur 'n speletjie, of antwoorde gaan soek in oosterse meditasie praktyke, ens.  L.w., die groot verskil tussen 'n profeet vd Here en 'n waarseer is DIE BRON wat elkeen gebruik. Nie almal vir wie jy raadpleeg het die Here as bron nie!  Bv., wanneer jy 'n dienskneg vd Here raadpleeg raadpleeg jy iemand wat die Here as bron gebruik, maar wanneer jy iemand soos 'n waarseer of dodebesweerder raadpleeg, raadpleeg jy iemand wat 'n ANDER BRON gebruik. Dit is belangrik om te weet "watter bron" iemand gebruik voor jy hom raadpleeg - sommige Christene laat na om hierin te kyk, en wanneer 'n Christen opsetlik iemand raadpleeg wat 'n ander bron gebruik is hy besig om die Here te terg! (2 Kon. 21:6). In Deut. 18:13 word so iemand beskryf as iemand wat nie opreg is met die Here God nie.  Om geeste van afgestorwenes of dooies te raadpleeg, word o.a. "gruwels" ("to-ay-baw'" - iets gruwelik, 'n gruwelike praktyk of ding) genoem in die Skrif (Deut. 18:9,12). Nog ander gruwelike praktyke wat genoem word in Deut. 18, is: waarsêery (voorspelling), goëlery (voorspelling deur tye dop te hou), verklaring van voortekens (towervloeke uitspreek), towery (towerpraktyke), die wat met besweringe omgaan (die wat met vloeke omgaan), en die met ‘n gees wat waarsê (vra/raadpleeg ander geeste). Ons sien dat in al hierdie praktyke gaan dit oor die bron wat gebruik (en geraadpleeg) word;  bv., dit is 'n gruwel om geeste van afgestorwenes of dooies te raadpleeg, want so iemand is eintlik besig om ander -en bose geeste te raadpleeg...

OFFERANDES:

(Psa 106:28,29 - "Ook het hulle hul aan Baäl-Peor gekoppel en die offerandes aan die dooies geëet; en hulle het die HERE geterg deur hul dade, sodat ‘n plaag onder hulle uitgebreek het"). Daar is veral baie skrifte wat waarsku teen "offerandes aan afgode/duiwels" (Eks. 22:20; 34:15; Hand. 7:41; 1 Kor. 10:20; Lev. 17:7; Deut. 32:16,17) - hierdie het te doen met "aanbidding" en word o.a. "geestelike hoerery" genoem (m.a.w., wanneer 'n kind vd Here offer aan gode/duiwels, is dit soos iemand wat "hoereer" -hier geestelik bedoel, want kinders vd Here behoort eintlik aan die Here...). "Offerandes aan dooies" kan ook gesien word as 'n vorm van aanbidding en dit hoort nie so nie. Hierdie offerande aan dooies gaan terloops gewoonlik gepaard met gebed tot dooies, o.a. buiging, of waar hulle hulp vra/daar spesifieke dinge van die dooies versoek word, of hulle hul om raad vra, ens.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SKRIFTE OOR "GEESTE VAN AFGESTORWENES":

Lev. 19:31  Begeef julle nie tot die geeste van afgestorwenes en die geeste wat waarsê nie. Soek hulle nie om julle deur hulle te verontreinig nie. Ek is die HERE julle God.

Lev. 20:6  En as ‘n persoon hom begewe tot die geeste van afgestorwenes en die geeste wat waarsê om agter hulle aan te hoereer, sal Ek my aangesig teen dié persoon rig en hom uitroei onder sy volk uit.

(Deut. 18:11)  of wat met besweringe omgaan, of wat ‘n gees van ‘n afgestorwene vra of ‘n gees wat waarsê, of wat die dooies raadpleeg nie.

(1Sam. 28:3)  En Samuel het gesterwe, en hulle het oor hom gerouklaag, die hele Israel, en hom begrawe in Rama, naamlik in sy stad. En Saul het die dodebesweerders en die waarsêers uit die land verwyder.

(1Sam. 28:8)  Daarop het Saul hom onkenbaar gemaak en ander klere aangetrek en weggegaan, hy en twee manne saam met hom. En toe hulle in die nag by die vrou aankom, sê hy: Voorspel tog vir my deur die gees van ‘n afgestorwene en laat vir my opkom die een wat ek jou sal noem. (1Sa 28:9)  Maar die vrou sê vir hom: Jy weet tog self wat Saul gedoen het; hoe hy die dodebesweerders en waarsêers uit die land uitgeroei het. Waarom stel jy dan ‘n val vir my op om my dood te maak?

(2Kon. 21:6)  ook sy seun deur die vuur laat deurgaan en met goëlery en verklarings van voortekens omgegaan en dodebesweerders en waarsêers aangestel; hy het baie gedoen wat verkeerd was in die oë van die HERE om Hom te terg.

(2Kon. 23:24)  Ook het Josía die dodebesweerders en die waarsêers en die huisgode en die drekgode en al die verfoeisels wat in die land van Juda en in Jerusalem te sien was, uitgeroei, om die woorde van die wet te bevestig wat geskrywe is in die boek wat die priester Hilkía in die huis van die HERE gekry het.

Jes. 8:19  En as hulle vir julle sê: Raadpleeg die geeste van afgestorwenes en die geeste wat waarsê, wat piep en mompel—moet ‘n volk nie sy God raadpleeg nie; moet vir die lewendes die dooies gevra word?

Jes. 19:3  En die gees van Egipte sal radeloos word in sy binneste, en sy planne sal Ek verwar; dan raadpleeg hulle die afgode en die besweerders en die geeste van afgestorwenes en die geeste wat waarsê.

SKRIFTE OOR "DOOIES":

(Num 16:48)  En terwyl hy tussen die dooies en die lewendes staan, het die plaag opgehou.

(Eze 37:9)  Daarop sê Hy vir my: Profeteer tot die gees, profeteer, mensekind, en sê aan die gees: So spreek die Here HERE: Kom aan uit die vier windstreke, o gees, en blaas in hierdie dooies, dat hulle lewendig kan word.

(Isa 8:19)  En as hulle vir julle sê: Raadpleeg die geeste van afgestorwenes en die geeste wat waarsê, wat piep en mompel—moet ‘n volk nie sy God raadpleeg nie; moet vir die lewendes die dooies gevra word?

(Ecc 9:5)  Want die lewendes weet dat hulle moet sterwe, maar die dooies weet glad niks nie, en hulle het geen loon meer nie, want hulle nagedagtenis word vergeet.

(Ecc 9:6)  Hulle liefde sowel as hulle haat, ook hulle naywer, het lankal verdwyn, en hulle het vir ewig geen deel meer aan alles wat gebeur onder die son nie.

(Psa 106:28)  Ook het hulle hul aan Baäl-Peor gekoppel en die offerandes aan die dooies geëet;

(Psa 88:4)  Want my siel is sat van teëspoede, en my lewe raak aan die doderyk.

(Psa 88:5)  Ek word gereken by die wat in die kuil neerdaal; ek het geword soos ‘n man sonder krag,

(Psa 88:6)  vrygelaat onder die dooies, soos die wat verslaan is, wat in die graf lê, aan wie U nie meer dink nie, en wat afgesny is van u hand.

(Deu 18:11)  of wat met besweringe omgaan, of wat ‘n gees van ‘n afgestorwene vra of ‘n gees wat waarsê, of wat die dooies raadpleeg nie.

(Luk 24:5)  En toe hulle baie bevrees word en met hulle aangesigte na die aarde buig, sê die manne vir hulle: Waarom soek julle die Lewende by die dooies?

(Luk 20:38)  Hy is tog nie ‘n God van dooies nie, maar van lewendes, want almal leef vir Hom.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kan die gees van 'n afgestorwene aan iemand verskyn?

Wanneer dit kom by die tema van "geeste van afgestorwenes" verwys dit nie na alle gevalle waar afgestorwenes aan iemand verskyn het nie, maar word spesifiek gebruik in die konteks van "oproep van geeste".  Bv. in die geval waar Elia en Moses aan Jesus verskyn het (Mark. 9), het niks te doen gehad met oproep van geeste nie! (hierdie was ook nie 'n geval van "spoke" nie, want Petrus, Jakobus en Johannes het ook vir Moses en Elia werklik ervaar, en wou selfs vir elkeen van hulle 'n hut maak...) (dit is ook nie bloot 'n geval van mense wat nooit gesterf het nie, want Deut. 34:5,6 verklaar dat Moses "gesterwe" het...). Jesus was bloot in gebed tot die Vader toe dit gebeur (Luk. 9:29)(Hy was m.a.w. besig om die Vader te raadpleeg, nie geeste van afgestorwenes nie). M.a.w., die verskyning van 'n gees van 'n dooie is nie onmoonltik nie, maar dit gaan oor die konteks van daardie verskyning. As ons bv. besig is om die Here te raadpleeg, kies Hy die metode waarop Hy ons antwoord - hetsy dit is deur 'n droom, visioen, of Hy 'n engel of profeet na ons stuur, of deur Sy Gees met ons praat..., watter metode Hy ookal wil gebruik - en Hy kan selfs 'n afgestorwene stuur as Hy wil! (maar in daardie geval is die Here geraadpleeg, nie die gees van 'n dooie geraadpleeg nie). Ons leer uit Luk. 16 dat afgestorwenes (se geeste) nie vry is om te kom en gaan soos hulle wil nie - vir ongelowiges wil dit beslis nie lyk of dit enigsins moontlik is nie, maar dit mag verskillend wees vir gelowiges (maar ook nie iets waaroor hulle dan self kan besluit nie). En sou dit moontlik wees, moet dit nie gesoek word deur praktyke soos die oproep van geeste nie... 

Dit is net soos die tema van engele wat deur die Here gebruik word, maar ons bid nie tot die engele nie, maar tot die Here (en Hy sal Sy engele uitstuur as Hy wil...). Wat dus belangrik is hier is DIE BRON en WIE GERAADPLEEG WORD. Die Here word nie geraadpleeg deur die gebruik van heidense praktyke soos oproep van geeste nie! - moenie jou antwoorde in hierdie praktyke gaan soek en dink jy is besig om die Here so te raadpleeg nie, want as jy dit doen is jy eintlik besig om die Here te terg (en nie opreg met Hom nie!).  Die Here kan 'n afgestorwene stuur as Hy wil, maar gelowiges word verbied om afgestorwenes te raadpleeg/op te roep.  

Daar is nog 'n vb. in 1 Sam. 28 waar dit lyk of die gees van 'n profeet verskyn, maar dit is 'n geval waar Saul verkeerdelik 'n gruwelike praktyk opgesoek het en 'n dooie geraadpleeg het 1 Sam. 28; 1 Kron. 10:13,14). Saul het gesondig deur hierdie te doen, en het terloops daarvoor betaal...  In die betrokke vb. in 1 Sam. 28 wil dit voorkom of dit die profeet self is wat met hom kommunikeer, maar was dit werklik so? (v. 13 verwys na hierdie gees as 'n "bonatuurlike wese" - wat in die Engels vertaal is as "gods" / en in Hebr. "el-o-heem'"-engele, gode, regters). Nietemin of dit werklik hier Samuel was of nie, die feit bly staan dat kinders vd Here belet word om "geeste van afgestorwenes te raadpleeg", en met rede (want hoe weet jy met wie daar werklik gekommunikeer word?). Ons moenie soos Saul ongeduldig wees wanneer die Here ons nie antwoord of onmiddellik antwoord nie, maar liewer selfondersoek doen "hoekom die Here ons nie antwoord nie", of wag op die Here. Koning Saul het hierdie fout gemaak, dat toe hy nie 'n antwoord vd Here kry nie, het hy wederstrewig gebly en die antwoord gaan soek by 'n dodebesweerder (1 Sam. 28:6-19).  A.g.v. sy ongehoorsaamheid het die Here hom omgebring en die koningskap van hom weggeneem, en die koningskap laat oorgaan op Dawid (en sy bloedlyn). Daar is altyd gevolge wanneer ons wetend ongehoorsaam is aan die Here. Hierdie was so 'n ernstige saak in die O.T. dat die Here Sy aangesig teen so iemand (wat hom begewe tot hierdie dinge) gedraai het en hom selfs uitgeroei het onder die volk... (Lev. 20:6).

Is SPOKE geeste van afgestorwenes?

Sommige mense glo dat daar nie iets soos spoke bestaan nie, maar baie mense getuig daarvan dat hulle al spoke gesien het en hierdie verskynsels is terloops niks nuuts nie.  In die Skrif is daar ook 'n paar voorbeelde waar melding gemaak word van spoke (" fan'-tas-mah " - gees)(Matt. 14:26; Mark. 6:49). Dit is egter 'n redenasie onder geleerdes oor wat "spoke" presies is.  Is dit werklik geeste van afgestorwenes?, of is dit ander geeste wat hulle voordoen as afgestorwenes? 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Wat beteken "arm van gees"?

Die koninkryk vd hemele is bedoel vir mense wat "ARM VAN GEES" is, 

maar wat beteken dit?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nie almal wat geroep is, sal eendag in die koninkryk van God ingaan nie. Jesus het bv. geleer dat baie is GEROEP, maar min UITVERKIES... (Matt. 20:16; 22:14). In Matt. 5:3 kry ons 'n idee van wie o.a. daardie geroepenes is wat uitverkies sal word, bv. "die wat arm van gees is"... (Matt. 5:3 - "Salig is die wat arm van gees is, want aan hulle behoort die koninkryk van die hemele"). Natuurlik praat Jesus hier met KINDERS VD KONINKRYK, maar duidelik verwys Hy nie na alle kinders vd koninkryk/geroepenes nie, maar in hierdie geval spesifiek na die wat "arm van gees" is (aan hulle behoort die koninkryk!). 

In hierdie studie sal ons sien dat die woorde "arm van gees" verwys na geroepenes wie se gees "in nood" is - dit is mense wat weet hoe nodig hulle die Here het! So iemand se gees kan m.a.w. voorgestel word met iemand wat arm is of nood het (soos 'n bedelaar wat nood het).   As 'n geroepene sy/haar "gees" (siel/innerlike mens) sien asof "verslae" en "behoeftig", maw asof in nood (het bv. geestelike kos, klere, water, asem, genesing ens. nodig), dan is jy soos iemand wat arm van gees is. 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kom ons kyk eers na die Gr. en Hebr. betekenis van hierdie woorde:

Die woorde "arm van gees" kom in 2 skrifte voor, nl. Matt. 5:3 en Jes. 66:2.  

- Matt. 5:3 - "Salig is die wat arm (Gr. woord "pto-khos'", wat verwys na hoe nederig, arm - soos 'n bedelaar wat arm is) van gees (Gr.  woord "pnyoo'-mah", wat verwys siel/gees, lewe, verstand) is, want aan hulle behoort die koninkryk van die hemele. In hierdie skrif verwys "arm van gees" na die wat nederig is van gees/verstand, en verwys na iemand wat nood het. Dit verwys duidelik nie na die wat "vol van hulleself" is nie... 

- Jes. 66:2 - "Want my hand het al hierdie dinge gemaak, en so het dit alles ontstaan, spreek die HERE. Maar op hierdie een sal Ek let: op hom wat arm (Hebr. woord "aw-nee'". wat verwys na 'n verdrukte, nederige, arm persoon wat hulp nodig het) is en verslae (Hebr. woord "naw-keh'", wat verwys na 'n benoude/verbryselde of gekreupeld) van gees (Hebr. woord "roo'-akh" - asem, gees, wind...), en wat bewe vir my woord". In hierdie vers kry ons ook die konteks van "die wat ag gee op Sy woord - kyk woorde "bewe vir my woord" - Vgl. dit gerus met (Luk 11:28 - "En Hy sê: Ja, maar salig is hulle wat die woord van God hoor en dit bewaar"). Ook in hierdie vers verwys "arm van gees" duidelik nie na die wat hoogmoedig is nie, maar na die wat nederig is - bv., is mense wat verstaan hulle het nood. Maar iemand wat vol is van homself kan niks leer nie en het niks nodig nie...

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

OPSOMMING:

Die woorde "arm van gees" verwys duidelik na geroepenes wie se gees "in nood" is - dit is iemand wat sy eie gees sien asof arm of in nood (soos 'n bedelaar nood het).  Hulle besef hoe nodig hulle die Here het! - bv. hoe nodig hulle Sy leiding en woorde het (en hulle gee daarom ag op Sy woord - ...hulle hoor dit en bewaar dit). As 'n geroepene sy/haar "gees" (siel/innerlike mens) sien asof "verslae" en "behoeftig", maw asof in nood (het bv. geestelike kos, klere, water, asem, genesing ens. nodig), dan is jy soos iemand wat ARM VAN GEES is. 

Hierdie tema kan dus vgl. word met die temas van geestelike groei, kos, water ens., en die belangrikheid van nederigheid, bv.:

- Iemand wat arm van gees is is NEDERIG, want hy weet hy is afhanklik vd Here!  Hy bly in die Here, want sonder Hom kan hy niks doen nie, en sonder Hom kan hy nie vrug dra nie... (hy gee m.a.w. ag op sy eie "grond" - pad van godsaligheid - en die belangrikheid van ploeg en saai in die geestelike mens se lewe).  Die wat arm van gees is nederige mense (nie opgeblaas of hoogmoedig nie - hulle verstaan bv. hoe nodig hulle die woord het en dink nie hulle weet alles nie of glo nie wat hulle wil nie - en hulle verstaan die belangrikheid van 'n heilige lewe en om te dien).  

- 'n Bedelaar is op die laagste wat iemand kan wees - so iemand het niks om te verloor nie, en is in 'n dienende posisie - het "groei" nodig in die samelewing. Op ditto wyse is die een wat arm van gees is, se gees soos iemand wat niks het om verloor nie (hulle is bereid om hulle lewens vir die Here te gee)(en hulle verstaan dat hulle geestelike groei nodig het). Sulke mense het 'n leerbare gees vir die Here se dinge, en verstaan die belangrikheid van om te dien (en verstaan ook dat 'n leefwyse van geestelike groeivir hulle geestelike vrug sal oplewer, want sonder groei kan ons nie vrug dra nie)(terloops, as 'n boom nie vrug dra nie sal dit eendag tot geen nut wees nie -  dit sal ontwortel word; daarom is dit moeilik vir rykes en hoogmoediges om in die koninrkyk in te gaan...). 

- Die een wat arm is het voedsel en klere nodig.  Op dieselfde wyse verstaan die een wat arm van gees is hoe nodig hy geestelike kos, water, klere ens. het - hy is nie hoogmoedig en maak staat op sy eie denkwyses, of neem water van ander geloofsbronne nie, maar soek die Here se kos en water en besef hy het geestelike klere nodig om sy naaktheid te bedek.  Hy verstaan ook die belangrikheid van nie net kos en water om te kan groei nie, maar ook van lig! Niemand lewe sonder die asem wat die Here gee nie -op dieselfde wyse kan die geestelike mens nie lewe sonder die Lig nie - en kan nie vrug tot (ewige) lewe dra sonder die asem van die Heilige Gees nie.  Die wat arm van gees is,  smag na die Gees en Sy leiding... 

- Die een wat siek of gewond is, het medisyne of salf nodig...  Op dieselfde wyse is die een wat arm van gees is, soos 'n verbryselde wat sy nood verstaan - hy verstaan dat hy vergifnis nodig het wanneer hy sonde doen (siek is), hy verstaan hy het bekering nodig wanneer hy "gewond" is (wanneer hy in sonde bly stap en deur die Here getugtig word), en verstaan hoe nodig hy die Here se salf  het (maw, vir sy oe, om "te kan sien"/om te kan verstaan)... Hy het die Here se vergifnis en lering nodig (nederige mense weet hierdie en soek die Here se wil en Sy vergifnis, en vra daarvoor en doen wat nodig is om dit te kry - maar hoogmoediges regverdig eerder hulle sonde as om dit te bely, en glo en doen wat hulle wil...).

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

VIR POSTE WAARIN HIERDIE ONDERWERPE BEHANDEL WORD, GAAN NA:

KOS EN WATER:

https://warechristene.blogspot.com/2018/03/honger-dors-vreemdeling-naak-siek.html

https://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2020/04/vas-gaan-nie-oor-glad-nie-eet-nie-maar.html

KLERE:

https://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2020/05/die-keiser-se-nuwe-klere.html

https://warechristene.blogspot.com/2020/03/honger-dors-vreemdeling-naak-siek.html

https://warechristene.blogspot.com/2016/09/verontreinig-ontheilig.html

ASEM:

https://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2018/10/lig-nodig-om-lewende-wese-te-wees.html

https://warechristene.blogspot.com/2019/10/asem-vd-innerlike-mens.html

GROEI EN VRUG:

http://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2014/07/gelowige-lote.html

http://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2014/07/die-gelowige-n-boom.html

https://warechristene.blogspot.com/2013/08/die-vrug-van-die-gelowige.html

https://warechristene.blogspot.com/2021/03/die-geestelike-mens-as-baba-en-kind.html

https://warechristene.blogspot.com/2013/08/hoe-groei-die-christen-geestelik.html

GESONDHEID:

https://warechristene.blogspot.com/2020/04/honger-dors-vreemdeling-naak-siek.html

https://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2020/05/hoe-siekte-vrug-affekteer.html

http://warechristene.blogspot.com/2018/06/dorings-en-distels-braak-vir-julle-n.html

GROND:

http://warechristene.blogspot.com/2018/06/dorings-en-distels-braak-vir-julle-n.html

http://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2017/07/die-here-se-wingerd.html

http://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2020/05/die-mens-in-beeldspraak.html

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dwaal / dwalendes

Die volgende onderwerpe kan saam met hierdie onderwerp behandel word:

- https://warechristene.blogspot.com/2013/08/versoeking-2.html (waar iemand deur sy eie begeerlikhede weggelok/weggesleep word);

- https://warechristene.blogspot.com/2020/09/mislei-misleiding-verlei-verleier.html (hoe iemand mislei/verlei word).

_________________________________________________________________________________________

Inleiding:

"Dwalendes" verwys na mense wat AFDWAAL, VERLEI WORD, VERKEERD GAAN, WANDEL ROND (soos dronkes), VERLAAT HULLE "PLEK"... ens. Die groot rede waarom gelowiges somtyds DWAAL, is wanneer hulle VERLEI word (bv. verlei word deur die duiwel)(verlei deur 'n mens)(verlei deur sonde-Hebr. 3; Gal. 6), of VERSOEK word (bv. versoek word deur hulle eie begeerlikhede, of hulle harte verhard deur die verleiding vd sonde -"bose of ongelowige harte"...ens.)(Jak. 1; Hebr. 3). 

- Die term "dwalendes" word gewoonlik hanteer in konteks met "gelowiges" wat "ONGELOWIG" is - hulle dwaal (bv omdat hulle die kennis vd Here verwerp). 

- Die wat "geen wortel het nie" is ook geneig om maklik af te val in tyd van versoeking (sien 2de groep in die gelykenis vd saaier), en word tipies nie beskryf as "is ongelowig" nie, maar hulle "glo net vir 'n tyd" - word dus wees ongelowig. 

- Selfs gelowiges wat vrug dra maar deur die sonde versoek en oorval word (Gal. 6), word ook gesien soos "dwalendes", want wat jy saai sal jy maai!  (vgl. hierdie gerus met die 3de groep in die gelykenis vd saaier , wat verwys na die wat onder die dorings saai en wie se vrug dan deur die dorings verstik word; bv. deur die sorge en rykdom en genietinge vd lewe...).  

- Somtyds mislei iemand homself! (Jak. 1:22,26; 1 Joh. 1:8; Gal. 6:3; 1 Kor. 3:18) - hierdie verwys tipies na die wat afdwaal vd kennis van God en 'n verkeerde dink-en sienswyse regverdig (1 Kor. 15) - hulle mislei / lieg vir hulleself... - hulle harte dwaal op 'n ander weg. Diesulkes word baiemaal verlei deur wereldse sieninge en DWAAL dan af deur hulle hoop daarin te plaas eerder as in die kennis vd God (1 Kor. 15 of 6). 

- Dwalendes word ook somtyds vgl. met mense wat "SLAAP" (is nie waaksaam nie) of  is "DRONK" (die sinne is bedorwe, of is dronk van sonde of van deelname aan afgodspraktyke...). 

- Baiemaal is die rede waarom gelowiges dwaal, omdat hulle nie die Skrif ken nie;  of nie die krag van God ken nie! (Mark. 12).

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Om te verstaan wat met die term "dwalendes" bedoel word, kan ons kyk na 'n paar skrifte waar die woord "dwaal" of "dwalende" gebruik word:

- (Jak. 1:16)  Moenie dwaal (Gr. woord "plan-ah'-o", wat beteken "dwaak af, word verlei, gaan verkeerd, wandel rond, verlaat plek) nie, my geliefde broeders. Die konteks hier gaan hierdie oor die wat versoek word deur hulle eie begeerlikhede..., weggesleep en verlok word (v.14). As die begeerlikheid ontvang het, baar dit sonde; en as die sonde tot volle ontwikkeling gekom het, bring dit die dood voort (v.15).

- (Heb 3:10)  Daarom het Ek vertoornd geword op daardie geslag en gesê: Altyd dwaal hulle met die hart. Maar húlle het my weë nie leer ken nie. Konteks? Vgl. met die wat in die woestyn omgebring is - die met bose en ongelowige harte (v.12), die wie deur die verleiding vd sonde hulle harte verhard het (v.8)...  Christene word gewaarsku teen hierdie afvalligheid, en dit word hier beskryf as "dwaal met die hart". Hierdie ongelowiges "kon nie ingaan nie" (v.19).  

- (Gal 6:7)  Moenie dwaal nie; God laat Hom nie bespot nie; want net wat die mens saai, dit sal hy ook maai. Konteks? Gaan oor die wat versoek word en deur 'n sonde oorval word (v.1). Hy wat in sy vlees saai, sal uit die vlees verderf maai; maar hy wat in die Gees saai, sal uit die Gees die ewige lewe maai (v.8).

- (1Kor. 15:33)  Moenie dwaal nie; slegte gesprekke bederf goeie sedes. Konteks? Die wat afdwaal van die kennis van God.  In hierdie gedeelte was daar mense in die gemeente wat nie geglo het in die opstanding vd dode nie (v.12). (1Kor. 15:34 - "Wees nugter op die regte manier, en sondig nie; want sommige het geen kennis van God nie. Ek sê dit tot julle beskaming"). Hierdie kan vgl. word met die tema van wat dit beteken om "nugter" te wees (en nie "dronk" nie). Die wat die kennis van God verwerp is soos mense wat dronk is (bv. dronk van mensgemaakte gebooie of wereldse kennis) - hulle sinne is bedorwe - hulle praat bog! Sleste gesprekke bederf goeie sedes... (v.33).

- (1Kor. 6:10)  Moenie dwaal (mislei word) nie! Geen hoereerders of afgodedienaars of egbrekers of wellustelinge of sodomiete of diewe of gierigaards of dronkaards of kwaadsprekers of rowers sal die koninkryk van God beërwe nie. Konteks? In hierdie skrif verwys die woord dwaal na die wat mislei word om sonde te regverdig.  In hierdie geval was daar 'n probleem in die kerk (1 Kor. 5:1) - iemand het die vrou van sy vader gehad (en dit lyk nie of hy aangespreek was daaroor nie - was nie "binne geoordeel" nie).  Nog 'n probleem was dat hulle gaan reg soek het by onregverdiges en ongelowiges i.p.v. by heiliges - hierdie soort ding kon maklik liewer onder hulleself opgeklaar word omdat die wêreld nie altyd sien soos die Here sien nie (hulle kan bv. sonde regverdig wat nie vir die Christen geoorloof is nie). Christene moet geoordeel word volgens Christelike waardes/reëls.

-  (Mark. 12:27)  God is nie ‘n God van dooies nie, maar ‘n God van lewendes. Julle dwaal dus grootliks. Konteks? In hierdie gedeelte het dwalendes verwys na die Sadduseërs Mark. 12:18, die wat kennis van God verwerp het (hulle het bv. nie geglo in "die opstanding" nie, 'n Skriftuurlike lering). Die redes wat Jesus hier gee (waarom hulle dwaal), is omdat hulle nie die Skrifte ken nie en ook nie die krag van God ken nie! (Mark. 12:24). Sulke mense/gelowiges redeneer gewoonlik nie baie logies nie - die Sadduseërs het bv. nie eens verstaan dan as hulle glo dat daar geen opstanding is nie, dit sou beteken dat God 'n God van dooies is nie... - dit is wat met diesulkes gebeur, hulle het groot redenasies maar hulle redenasies maak nie regtig sin nie. Hulle gaan verkeerd omdat hulle nie ag gee op die waarheid nie.

- (Spr. 7:25)  Laat jou hart nie afwyk na haar weë nie, dwaal (Hebr. woord "taw-aw'", wat beteken om af te dwaal, word verlei, gaan verkeerd, dwaal rond) nie rond op haar paaie nie". Konteks? Die jong seun word gewaarsku om nie agter hoereerders/egbreeksters (v.18,19) aan te gaan nie... Haar weë lei na die dood (v.26,27). Hy moet sorg dra dat sy hart nie afwyk nie... In hierdie geval verwys "om te dwaal" na iemand wat hom deur sy eie begeerlikheid laat verlok en wegsleep.

- (Psa 95:10)  Veertig jaar het Ek ‘n afkeer gehad van hierdie geslag en gesê: Hulle is ‘n volk met ‘n dwalende hart, en hulle ken my weë nie".

OPSOMMING:

Na wie verwys "dwalendes" volgens bg. skrifte?

- die wat deur hulle eie begeerlikhede verlok word (Jak. 1; Spr. 7);

- die wat deur die verleiding vd sonde hulle harte verhard (bose en ongelowige harte)(Hebr. 3);

- die wat deur 'n sonde oorval word (word versoek)(Gal. 6);

- die wat afdwaal vd kennis van God en/of mislei word om te dink soos die wêreld (1 Kor. 15; 1 Kor. 6);

- die wat verkeerd sien en glo omdat hulle nie die Skrifte ken nie, en ook nie krag van God ken nie (Mark. 12).

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DWALENDE ENGELE: 2 Pet. 2:4 leer vir ons dat daar 'n groep engele is WAT GESONDIG HET, en dat hulle nie gespaar is nie... (maar in die hel gewerp en aan kettings vd duisternis oorgegee is - word in bewaring gehou vir die oordeel). Vgl. dit gerus met Jud 1:6 - "En die engele wat hul eie beginsel nie bewaar het nie, maar hul eie woning verlaat het, het Hy vir die oordeel van die groot dag met ewige boeie onder die duisternis bewaar". Hierdie engele is engele wat gesondig het - hulle het "die Here verloën" en hulle woning verlaat... (Job 4:18 - "Kyk, in sy dienaars stel Hy geen vertroue nie, en by sy engele ontdek Hy dwaling") - hulle het m.a.w GEDWAAL (kyk ook Job 15:15,16). 

L.w. dat die doel vd ewige vuur, of "poel van vuur en swawel", oorspronklik bedoel is vir die duiwel en sy engele! (Openb. 20:10; Matt. 25:41) - mense wat DWAAL kan dus ook hier opeindig...

Dronk in beeldspraak

 "Dronk" is die Hebr. woord " shaw-kar' ", wat beteken "om baie te drink, dronk word".  Die woord word somtyds in beeldspraak gebruik, bv. (Deu 32:42 - "Ek sal my pyle dronk maak van bloed, en my swaard sal vlees eet: van die bloed van hom wat verslaan en gevang is, van die kop van die vyand se aanvoerders")(wat wys "hoeveel" bloed op die pyle...), of (Jes. 51:21 - "Daarom, hoor tog dit, ellendige, en jy wat dronk is, maar nie van wyn nie!")(wat wys op "dronk van die kelk van Sy grimmigheid)(Jes. 63:6 ens.), of (Openb. 17:2 - "met wie die konings van die aarde gehoereer het, en die bewoners van die aarde het dronk geword van die wyn van haar hoerery")(dronk van hoerery), ens.

Dronk het beslis te doen met die "hoeveelheid van"; bv. hoeveel wyn iemand drink-Gen. 9:21, Luk. 12:45, Ef. 5:18;  hoeveel bloed vergiet word-Jes. 34:5,7/Jes. 49:26/Jer. 46:10/Openb. 17:6;  hoeveel liefde hulle maak-Spr. 7:18, ens. 

Wanneer mense dronk word van wyn tree hulle anders op;  bv. somtyds praat dronk mense met hulleself ('n vb. is miskien Hanna, alhoewel sy nie dronk was nie - Eli het net so gedink want baiemaal is dit hoe dronk mense optree... - 1 Sam. 1:13,14);  of hulle raak vrolik, maar dit help nie jy voer 'n gesprek met so iemand nie want hy kan nie 'n normale gesprek in hierdie toestand voer nie, en sal bes moontlik dit nie eers onthou die volgende dag nie (1 Sam. 25:36); dronk mense word uitgelate maar val sommer enige oomblik aan die slaap (Jer. 51:39,57). Iemand wat dronk is kan homself nie beskerm nie (1 Kon. 16:9). Iemand wat dronk is is soos 'n ronddwalende wat nie sy pad kan vind nie of verkeerde afdraaie neem - hy tuimel en waggel/kan nie normaal stap nie (is soos iemand wat verward is of in die donker stap)(Job 12:25; Ps. 107:27). Dronk mense is ook baiemaal geneig om hulleself te ontbloot (Gen. 9:21; Klaagl. 4:21; Hab. 2:15), en drink gewoonlik in die nag (1 Thess. 5:7)...

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DRONK IN BEELDSPRAAK:

Hierdie soort eienskappe wat 'n DRONK MENS beskryf word baiemaal ook gebruik in beeldspraak, bv. "dronk en slaap" word somtyds in ditto konteks gebruik, of "dronk en stap in duisternis" word in ditto konteks gebruik, ens... (1 Kor. 15:34; 1 Thess. 5:6,8; 2 Tim. 2:26; 4:5; 1 Pet. 4:7). 

Met bg. inligting in aanmerking geneem behoort ons 'n goeie idee te kry van wat dit beteken as iemand geestelike "dronk" genoem word, kyk bv. Openb. 17:2 ("met wie die konings van die aarde gehoereer het, en die bewoners van die aarde het dronk geword van die wyn van haar hoerery") - in hierdie vb. is hoerery die "wyn" wat hulle dronk maak maar hoerery verwys ook nie hier na letterlik hoereer nie, maar is ook geestelik bedoel, bv. om te "hoereer" met afgode...ens. (in hierdie opsig "gemeenskap met duiwels"-1 Kor. 10:19,20); "gemeenskap met die duisternis"-2 Kor. 6:14/1 Joh. 1:6; "gemeenskap met sondes"-1 Tim. 5:22; "gemeenskap met bose werke"-2Joh. 1:11; ens.). Dit het hulle "dronk" gemaak, maw hierdie "wyn" gaan hulle optrede beinvloed, die manier hoe hulle praat, hulle gaan nie altyd "hoor" of verstaan nie, kan enige oomblik aan die slaap val en dan gekategoriseer word onder die wat geestelik "slaap", hulle kan ook nie altyd hulle pad vind nie en neem maklik verkeerde paaie, hulle kan hulleself "ontbloot" (bv. naak van sonde, of kan bv. val onder die wat "naak" bevind word wanneer Jesus terugkom), hulle is soos mense vd nag (begin dink en optree soos mense wat in die duisternis stap, en kan nie mooi "sien" nie)......, ens.  Om geestelik "dronk" te wees, verwys m.a.w. na die wie se sinne bedorwe is (verstaan nie of kan nie mooi "sien" nie omdat hulle dronk is van sonde, valse leerstellings, wereldse wysheid, ens.) - diesulkes word maklik "rondgeslinger" deur allerhande en vreemde leringe, of gevang om die wil vd duiwel te doen... (2 Kor. 10:11; Hebr. 13:9). Net soos (te veel) wyn hierdie invloed het op iemand dat hy oorgegee word aan sy eie begeertes en gedagtes en doen wat hy wil, net so is die wat geestelik as "dronk" beskryf word in die Skrif, mense wie se sinne bedorwe is en nie luister nie maar doen "wat hulle wil". Jy praat met hulle maar hulle hoor nie altyd nie...  Hulle is soos verwarde mense wat maklik verlei word en nie mooi sien waar hulle moet gaan nie, en maklik verkeerde afdraaie neem - soos mense wat in die donker stap...

In skrifgedeeltes waar hierdie soort beeldspraak van geroepenes wat "dronk" is gebruik word, word dit baiemaal in ditto konteks gebruik met "slaap" (want dronk mense val maklik aan die slaap, en jy weet nie hoe lank hulle dan slaap nie - kan hulle terloops ook nie maklik wakker kry nie...). Hierdie soort beeldspraak (van die wat "dronk" is en/of "slaap") stel 'n baie spesifieke groep Christene voor. 

KOM ONS KYK NA 2 SKRIFGEDEELTES WAAR DIT SO GEBRUIK WORD:

(1)  1 THESS. 5:1-10:  Kinders vd lig is wakker / kinders vd duisternis slaap / slaap in nag of dronk in nag: Kyk die gebruik vd woorde "slaap" en "dronk" in hierdie gedeelte, asook "dag verwys na die wat wakker is, en nag na die wat slaap", en "die wat dronk is is dronk in die nag", ens. 

bv.: 

(1Th 5:5-10)  Julle is almal kinders van die lig en kinders van die dag; ons is nie van die nag of die duisternis nie. Laat ons dan nie slaap soos die ander nie, maar laat ons waak en nugter wees. Want die wat slaap, slaap in die nag; en die wat dronk word, is in die nag dronk. Maar laat ons wat van die dag is, nugter wees, met die borswapen van geloof en liefde aan, en as helm die hoop op die saligheid. Want God het ons nie bestem tot toorn nie, maar om die saligheid te verkry deur onse Here Jesus Christus wat vir ons gesterf het, sodat ons, of ons waak en of ons slaap, saam met Hom kan lewe. 

(2) LUK. 12:35-48: Dronk mens oorval deur dief - nie gereed / is aan die slaap  

Hierdie gelykenis leer vir ons dat wanneer Jesus terugkom, sommige diensknegte nie wakker sal wees nie, maar "aan die slaap" sal wees. Kyk gerus ook hoe die begrip "dronk word" gebruik word in v. 45, en hoe dit te doen het met iemand wat nie gereed is nie... Dit gaan oor waarmee iemand hom besig hou. 'n Dronk mens kan homself nie beskerm nie (1 Kon. 16:9) en kan op daardie manier maklik oorval word - op ditto wyse sal Christene wat "dronk" is wanneer Jesus terugkom, onverwags oorval word (soos 'n dief in die nag... (v. 39,40)). 

bv.:

(Luk 12:39,40)  Maar weet dit: as die huisheer geweet het in watter uur die dief sou kom, sou hy gewaak het en nie in sy huis laat inbreek het nie.  Julle moet dan ook gereed wees, omdat die Seun van die mens kom op ‘n uur dat julle dit nie verwag nie.

(Luk 12:45-48)  Maar as daardie dienskneg in sy hart sê: My heer talm om te kom, en hy die diensknegte en diensmaagde begin slaan, en begin eet en drink en dronk word, dan sal die heer van daardie dienskneg kom op ‘n dag dat hy dit nie verwag nie, en op ‘n uur dat hy dit nie weet nie, en sal hom pynig en hom ‘n deelgenoot maak van die ontroues. En daardie dienskneg wat die wil van sy heer geken het en nie klaargemaak of volgens sy wil gedoen het nie, sal met baie slae geslaan word; maar hy wat nie geweet het nie en gedoen het wat slae verdien, sal met min slae geslaan word. En elkeen aan wie veel gegee is, van hom sal veel gevorder word; en aan wie hulle veel toevertrou het, van hom sal hulle oorvloediger eis.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

http://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2015/06/dronk-van-haar-wyn.html

http://warechristenedagstukkies.blogspot.com/2015/06/wees-nugter.html